Czy trzeba płacić podatek od napiwku, czyli odpowiedzi na 5 pytań dotyczących napiwków

Napiwek nieodłącznie kojarzy się z branżą gastronomiczną. A czy wiecie jak rozliczyć otrzymane napiwki? Czy od napiwków wypłacanych pracownikom należy zapłacić zaliczki na podatek dochodowy oraz składki na ubezpieczenie społeczne? A jak wygląda kwestia podatku VAT? Odpowiedzi na te i inne pytania znajdziecie we wpisie.

1. Co to jest napiwek?

W przepisach podatkowych nie zostało zdefiniowane pojęcie napiwku, dlatego wyjaśnienia czym są napiwki należy szukać w języku potocznym. Zgodnie z definicją zawartą w Słowniku Języka Polskiego PWN napiwek to „drobna suma wręczana zwyczajowo za usługę kelnerom, szatniarzom, posłańcom itp.” Zwyczajowo przyjmuje się, że napiwek to kwota ok. 10% wartości zamówienia.

2. Jak opodatkować napiwek wypłacany pracownikowi?

Z treści art. 9 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika, że wszelkiego rodzaju dochody podlegają opodatkowaniu. W art. 21 ustawy zawierającym katalog dochodów zwolnionych z opodatkowania również na próżno szukać dochodu z napiwków, w konsekwencji należy uznać, że napiwki otrzymywane przez pracowników podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym.

Należy tutaj jednak zaznaczyć, że ze względu na to w jaki sposób zostanie przekazany napiwek będzie on stanowił albo przychód ze stosunku pracy, albo przychód z tzw. innych źródeł. Potwierdzenie przedstawionego tutaj stanowiska można znaleźć m.in. w interpretacji Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej 0113-KDIPT2-2.4011.369.2017.1.ACZ z dnia 11 stycznia 2018 r.

Napiwek jako przychód ze stosunku pracy

Napiwki stanowią przychód ze stosunku pracy w przypadku, jeżeli:

  • są automatycznie doliczane do rachunku gości,
  • kelner po otrzymaniu napiwku, przekazuje go do wspólnej puli, a następnie pracodawca rozdziela dochody z napiwków pomiędzy pracowników restauracji.

Również w przypadku, jeżeli napiwki płacone są przez klientów za pomocą karty płatniczej stanowią one przychód ze stosunku pracy.

Pracodawca jest zobowiązany doliczyć kwotę wynikającą z uzyskanych napiwków do wynagrodzenia pracownika i od całości odprowadzić zaliczkę na podatek dochodowy. Kwota ta, doliczona do wynagrodzenia powinna zostać również ujęta w wystawianej pracownikowi deklaracji PIT-11.

Napiwek przychodem z innych źródeł

Natomiast w sytuacji, jeżeli kelner otrzymuje napiwki gości w gotówce i nie oddaje ich do wspólnej puli stanowią one przychód z innych źródeł. Oznacza to, że pracownik powinien taki przychód wykazać w zeznaniu rocznym na formularzu PIT-36 w poz. 85 i opodatkować.

 

napiwek

3. Czy od napiwku wypłacanemu pracownikowi należy odprowadzić składki ZUS?

W przypadku, jeżeli wypłacone pracownikowi napiwki zostaną zakwalifikowane jak przychód ze stosunku pracy, stanowią również podstawę do wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracownika. Stanowisko takie potwierdził m.in. Sąd Apelacyjny we Wrocławiu w wyroku III AUa 1647/16 z dnia 28 lutego 2017 r.

4. Czy napiwek zapłacony przez pracownika firmową kartą płatniczą stanowi jego przychód ze stosunku pracy?

Na takie pytanie niedawno odpowiedział Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej 0113-KDIPT2-3.4011.410.2017.1.MS z dnia 7 lutego 2018 r.:

„Z przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego wynika, że pracownik Wnioskodawcy w ramach pełnienia swoich obowiązków pracowniczych spotkał się z kontrahentami w restauracji i łącznie za należność za posiłki wręczył kelnerowi napiwek. Pracownik za usługę gastronomiczną oraz napiwek zapłacił firmową kartą płatniczą. Napiwek został udokumentowany wyciągiem bankowym z karty płatniczej. Fakt spotkania tego pracownika z kontrahentami był pracodawcy znany i pracodawca zgodził się na pokrycie kosztów spotkania w tym napiwku.

Mając na uwadze przedstawiony we wniosku stan faktyczny oraz powołane przepisy prawa podatkowego stwierdzić należy, że zapłatę firmową kartą płatnicza za napiwek w lokalu gastronomicznym w trakcie spotkań biznesowych z kontrahentami, na co pracodawca wyraził zgodę, należy traktować po stronie pracownika Wnioskodawcy jako narzędzie służące prawidłowemu wykonywaniu przez Niego obowiązków służbowych. Bowiem, zgodnie z twierdzeniem Wnioskodawcy, pracownik na spotkaniu służbowym reprezentuje pracodawcę, dysponuje jego pieniędzmi i zostawiając napiwek buduje w ten sposób jego dobry wizerunek. Pracownik otrzymał od pracodawcy przyzwolenie na pozostawienie napiwku, co oznacza, że wydatek ten jest ściśle związany z wykonywanymi przez pracownika czynnościami służbowymi. Zatem, nie jest wydatkiem na jego prywatne potrzeby i nie stanowi po stronie pracownika przychodu ze stosunku pracy, o którym mowa w art. 12 ust. 1 w zw. z art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podlegającego opodatkowaniu.”

Z treści przytoczonej interpretacji wynika, że poczyniony przez pracownika wydatek z firmowej karty służbowej nie był wydatkiem na jego prywatne potrzeby, ale służył wykonywaniu obowiązków powierzonych przez pracodawcę, a w konsekwencji nie może być on uznany za przychód pracownika.

5. Czy napiwek podlega opodatkowaniu podatkiem VAT?

Co do zasady, to gość restauracji decyduje o tym, czy zostawi kelnerowi napiwek, czy też nie. W takim wypadku otrzymane napiwki nie podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT. Zdarzają się jednak sytuacje, gdy restauracja sama nalicza do rachunku klienta opłatę za serwis, w takim wypadku napiwek jest tzw. świadczeniem należnym i podlega  podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.

Warto tutaj zwrócić uwagę na stanowisko przedstawione przez Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 17 listopada 2010 r. I FSK 1917/09 zgodnie z którym „napiwki pozostają poza system opodatkowania VAT, jeżeli są dawane dobrowolnie. Nie ma przy tym znaczenia czy:

– klient chce żeby napiwek został wyszczególniony na rachunku,

– płatność jest dokonywana czekiem, kartą kredytową lub debetową,

– wartość napiwków jest przekazywana dla wszystkich pracowników,

– są wykazywane na właściwych dokumentach księgowych, ewidencjonowane w operacyjnym systemie komputerowym, a także za pomocą kasy rejestrującej.

Tylko w sytuacji, gdy napiwki są obowiązkowo doliczane do wartości usługi, stanowią element ceny i stanowiąc obrót w rozumieniu art. 29 ust. 1 ustawy o VAT, podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.”

Więcej informacji na temat podatku VAT w branży gastronomicznej można uzyskać w czasie bezpłatnych konsultacji indywidualnych na targach EuroGastro 2018.