W jakim kraju odprowadza składki na ubezpieczenia Polak, który zarejestrował firmę za granicą?

Prowadząc biznes w Polsce z powodzeniem można podbijać nowe rynki, również zagranicznych. Ekspansja może jednak mieć ważne konsekwencje. Decydując się na ten krok musisz sprawdzić, w którym państwie płacić składki społeczne – wbrew pozorom to nie takie proste!

Czy działalność poza Polską wyklucza płacenie ZUS-u w Polsce?

Odpowiedzmy od razu – nie wyklucza.

Właściciele firm, którzy zamierzają świadczyć swoje usługi poza granicami kraju, zobowiązani są do posiadania zaświadczenia A1. W Polsce takie zaświadczenie wydają terenowe jednostki ZUS.

Zaświadczenie A1 stwierdza jakiemu ustawodawstwu podlega osoba ubezpieczona. Inaczej mówiąc, ten dokument poświadcza ubezpieczenie społeczne w Polsce i jednocześnie stwierdza brak konieczności opłacania składek w innym państwie.

Członkowie UE (oraz m.in. Szwajcaria) stosują własne przepisy ubezpieczeń społecznych. Zgodnie z nimi, osoba wykonująca na terenie UE pracę na własny rachunek podlega ustawodawstwu tego państwa członkowskiego. Oznacza to, że ubezpieczeniom podlegamy w kraju, w którym pracujemy. Nie ma znaczenia natomiast miejsce zamieszkania lub gdzie prowadzący zarejestrował działalność.

Istnieją jednak wyjątki od tej reguły.

Jedynym z nich jest przeniesienie działalności na własny rachunek do innego państwa, jak wskazuje rozporządzenie 883/2004 Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE):

Osoba, która normalnie wykonuje działalność, jako osoba pracująca na własny rachunek w państwie członkowskim, a która udaje się, by wykonywać podobną działalność w innym państwie członkowskim nadal podlega ustawodawstwu pierwszego państwa członkowskiego, pod warunkiem, że przewidywany czas pracy nie przekracza 24 miesięcy.

Zobaczmy to na przykładzie:

Przedsiębiorca w Polsce świadczy usługi ogrodnicze. Podpisał on umowę z zagranicznym hotelem na zaprojektowanie oraz kompleksowe urządzenie zewnętrznej przestrzeni hotelowej. Prace zostały zaplanowane na około 4 miesiące. W takim przypadku zostanie zastosowane ustawodawstwo polskie, zatem przedsiębiorca podczas realizacji umowy będzie odprowadzał składki na ubezpieczenie społeczne w Polsce.

Jest tam klika nieprecyzyjnych określeń, które budzą wątpliwości, w tym zwłaszcza:

  • „osoba, która normalnie wykonuje działalność”
  • „zwykle prowadzi znaczną część działalności”

Co to tak naprawdę oznacza?

Zacznijmy od tego kto to jest osoba, która normalnie wykonuje działalność, jako osoba pracująca na własny rachunek. Jest to osoba, która zwykle prowadzi znaczną część działalności na terytorium państwa członkowskiego, w którym ma swoją siedzibę.

Idąc dalej osoba, która zwykle prowadzi znaczną część działalności na terytorium państwa członkowskiego, w którym ma swoją siedzibę, oznacza przedsiębiorcę:

  • prowadzącego działalność od pewnego czasu, przed dniem, od którego zamierza skorzystać z ustawodawstwa A1. Okres prowadzenia aktywnej działalności wynosi przynajmniej 2 miesiące zgodnie z Decyzją A2 Komisji Administracyjnej do Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE). Jak podaje do wiadomości ZUS, krótsze okresy wymagać będą indywidualnej oceny w konkretnych przypadkach, z uwzględnieniem wszelkich innych występujących czynników.
  • spełniającego w państwie członkowskim, w którym ma siedzibę, wymogi konieczne do prowadzenia działalności, pozwalające na jej ponowne podjęcie po powrocie. Oznacza to, że w całym okresie prowadzonej działalności za granicą, ubezpieczony powinien utrzymywać w Polsce infrastrukturę niezbędną do prowadzenia działalności, do jej podjęcia po powrocie do kraju.

Wsteczne zgłoszenie do ubezpieczenia zdrowotnego? To możliwe!

działalność gospodarcza prowadzona za granicą

Jak ZUS weryfikuje powracających przedsiębiorców?

ZUS weryfikuje czy przedsiębiorca spełnia wymogi konieczne do prowadzenia działalności, pozwalające na jej ponowne podjęcie po powrocie do kraju.

W myśl wspomnianej decyzji A2, podczas weryfikacji brane jest pod uwagę, czy przedsiębiorca w Polsce:

  • korzysta z powierzchni biurowej,
  • opłaca podatki,
  • posiada legitymację zawodową, numer identyfikacyjnego VAT,
  • przynależy do izb handlowych, organizacji zawodowych.

Jak wygląda zakładanie firmy w przypadku cudzoziemca?

Podsumowując, z pewnością zostanie Ci przyznane ustawodawstwo polskie, jeżeli:

  • przed wyjazdem aktywnie prowadzisz działalność przez przynajmniej dwa miesiące,
  • wyjazd będzie trwał maksymalnie 24 miesiące,
  • po powrocie zza granicy, będziesz aktywnie kontynuował działalność gospodarczą.

Jeżeli nie spełniasz warunków do tego, aby w trakcie prowadzenia działalności za granicą w dalszym ciągu podlegać polskim przepisom w zakresie ubezpieczenia społecznego, należy zgłosić się do ubezpieczenia w państwie, w którym czasowo prowadzisz działalność.

Działalność gospodarcza w Polsce, a praca w innym kraju UE – rozliczenie ZUS

Okres prowadzenia firmy za granicą przedłuża się?

Zdarza się, że mimo posiadania zaświadczenia A1 okres prowadzenia działalności poza Polską przedłużą się ponad 24 miesiące.

W takiej sytuacji możliwe jest przedłużenie podlegania ubezpieczeniom społecznym w Polsce. Należy w tej sprawie wystąpić do Oddziału ZUS w Kielcach, Wydziału Ubezpieczeń i Składek 1, ul. Piotrkowska 27, 25-510 Kielce.

Oddział ten zwraca się wówczas w imieniu osoby ubezpieczonej z wnioskiem o zawarcie porozumienia wyjątkowego do instytucji państwa, w którym prowadzona jest aktualnie działalność gospodarcza. Jeżeli instytucja zagraniczna wyrazi zgodę, osoba ubezpieczona będzie mogła opłacać składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne w Polsce do momentu zakończenia prowadzenia działalności za granicą.

Jesteś aktywny zawodowo w kilku państwach jednocześnie? Wówczas również należy zastosować zasadę jednego ustawodawstwa. Jak jednak ustalić, gdzie osoba aktywna zawodowo w kilku państwach, będzie podlegała ubezpieczeniom? O tym już wkrótce!

Poradź się księgowych inFaktu

Masz pytania związane z ustaleniem ustawodawstwa dla Twojej działalności? Nie wiesz gdzie powinieneś opłacać składki jako przedsiębiorca prowadzący działalność za granicą? Zapraszamy do komentowania lub napisania do nas na info@infakt.pl.