Jakie są odliczenia VAT z faktury od wykreślonego podatnika?

Przedsiębiorca, będący czynnym podatnikiem VAT, co do zasady ogólnej ma prawo odliczyć VAT z faktury kosztowej. Jakie są konsekwencje odliczenia VAT z faktury otrzymanej od podatnika wykreślonego z VAT.

Konsekwencje odliczenia VAT z faktury wystawionej przez podmiot wykreślony z listy czynnych podatników VAT

Prawo do odliczenia VAT naliczonego

Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług określają zasady skorzystania z prawa do odliczenia VAT naliczonego. O podatku należnym i naliczonym pisaliśmy w tym artykule.

Co do zasady ogólnej przedsiębiorca ma prawo odliczyć podatek VAT naliczony od wydatków w zakresie, w jakim dane towary lub zakupione usługi są wykorzystywane do czynności opodatkowanych. Można powiedzieć, że podstawowym obowiązkiem skorzystania z odliczenia VAT jest powiązanie wydatku z świadczonymi usługami. Co ważne świadczone usługi muszą być usługami opodatkowanymi VAT. W przypadku świadczenia usług zwolnionych z VAT, od powiązanego wydatku przedsiębiorcy nie będzie przysługiwało odliczenie podatku VAT naliczonego.

Prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego zależy także od niezaistnienia negatywnych przesłanek wymienionych w ustawie o podatku od towarów i usług. Między innymi nie przysługuje prawo do obniżenia kwoty lub zwrotu podatku od wydatków związanych z:

  • usługami noclegowymi
  • usługami gastronomicznymi
  • od faktur które zostały wystawione przez nieistniejących podatników VAT
  • od faktur wystawionych do sprzedaży korzystającej ze zwolnienia z VAT
  • oraz od faktur wystawionych przez podatników, którzy nie są zarejestrowani do VAT

W praktyce może natomiast dojść do sytuacji, w której przedsiębiorca otrzyma fakturę wystawioną przez czynnego podatnika VAT, który np. po tygodniu zostanie wykreślony z urzędu z bazy czynnych podatników. Czy od takiej faktury przysługuje odliczenie VAT?

Konsekwencje odliczenia VAT z faktury od wykreślonego podatnika

Z przepisów krajowych jasno wynika, że przedsiębiorca nie ma prawda do odliczenia VAT z faktury wystawionej przez podatnika wykreślonego z bazy czynnych podatników VAT. Natomiast w przypadku nieoczywistej sytuacji, jaką jest wykreślenie podatnika z bazy czynnych podatników VAT po wystawieniu faktury jest kwestią sporną. Konsekwencje odliczenia VAT stały się przedmiotem sporu, którego finał miał miejsce w Trybunale Sprawiedliwości Unii Europejskiej.

W wyroku z dnia 19 października 2017 roku, TSUE podkreślił że zasada neutralności podatkowej w zakresie VAT wymaga, aby prawo do  odliczenia podatku naliczonego zostało przyznane, jeżeli zostały spełnione wymogi materialne, nawet gdy niektóre wymogi formalne nie zostały spełnione. W przypadku gdy faktura nie powoduje powstania obowiązku podatkowego u jej wystawcy, faktura nie uprawnia do odliczenia wykazanego podatku. Natomiast w sytuacji, gdy faktura dokumentuje rzeczywistą transakcję, a sprzedawca daje się zidentyfikować jako podmiot istniejący, brak rejestracji jako podatnika czynnego VAT nie stoi na przeszkodzie w odliczeniu VAT.

Oznacza to, że TSUE w ostatnim wyroku potwierdziło prawo do odliczenia VAT z faktury od podatnika niezarejestrowanego do VAT , w przypadku gdy miała miejsce rzeczywista transakcja, a sprzedawca usługi daje się zidentyfikować jako podmiot istniejący. Oznacza to, że brak rejestracji jako czynny podatnik VAT nie powoduje, utraty prawa do odliczenia VAT z otrzymanej faktury.