Zasady ustalania obowiązku podatkowego

Ustawa o podatku od towarów i usług reguluje zasady ustalania obowiązku podatkowego. Przedsiębiorca jest zobowiązany do przestrzegania i stosowania tych zasad. Zapraszam do zapoznania się z zasadami ustalania obowiązku podatkowego.

Zasady ustalania obowiązku podatkowego

Ogólne zasady ustalania obowiązku podatkowego, określa art. 19a ust.1 ustawy o VAT. Zgodnie z przytoczonym artykułem, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania dostawy towarów lub wykonania usługi. Aby więc poznać istotę określenia obowiązku podatkowego należy doprecyzować czym jest dokonanie dostawy towarów oraz kiedy usługi uważa się za wykonane.

Dostawa towarów

Następuje na skutek przeniesienia praw do rozporządzenia towarami jak właściciel. Dodatkowo za dostawę towarów rozumie się przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste przedsiębiorcy lub jego pracowników a także przekazanie nieodpłatnie przez przedsiębiorce towarów należących do jego przedsiębiorstwa, w szczególności:

  • przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia,
  • wszelkie inne darowizny

– jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych (art. 7 ust. 2 ustawy o VAT). Wyjątkiem od tej zasady jest przekazanie prezentów o małej wartości i próbek, jeżeli przekazanie to następuje na cele związane z działalnością gospodarczą podatnika.
Zasady ustalania obowiązku podatkowego

Wykonanie usług

Przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów. Ogólna zasada powstania obowiązku podatkowego, określa obowiązek podatkowy na dzień wykonania usługi (art. 8 ust. 1 cytowanej ustawy). Dodatkowo jak wskazano w art. 19 ust. 2 w odniesieniu do przyjmowanych częściowo usług, usługę uznaje się również za wykonaną, w przypadku wykonania części usługi, dla której to części określono zapłatę.
Ustawodawca przewidział także zasady ustalania obowiązku podatkowego uzależnione od obowiązku wystawienia faktury lub otrzymania zapłaty.

Otrzymanie całości lub części zapłaty

W przypadku otrzymania całości lub części zapłaty, powstaje obowiązek podatkowy w przypadku:

  • wydania towarów przez komitenta komisantowi na podstawie umowy komisu,
  • przeniesienia z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu własności towarów w zamian za odszkodowanie,
  • dokonywanej w trybie egzekucji dostawy towarów, o której mowa w art. 18,
  • świadczenia, na podstawie odrębnych przepisów, na zlecenie sądów powszechnych, administracyjnych, wojskowych lub prokuratury usług związanych z postępowaniem sądowym lub przygotowawczym, z wyjątkiem usług, do których stosuje się art. 28b, stanowiących import usług,
  • świadczenia usług ubezpieczeniowych, reasekuracyjnych, udzielania kredytów, pożyczek, poręczeń lub gwarancji, a także usług, których przedmiotem są instrumenty finansowe (zwolnionych od podatku zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt. 37-41)
  • otrzymania całości lub części dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze, o których mowa w art. 29a ust. 1;

Wystawienie faktury

Obowiązek podatkowy dla niektórych usług powstaje z chwilą wystawienia faktury, pod warunkiem, że faktura została wystawiona terminowo. Dotyczy to usług:

  • dostaw energii elektrycznej, cieplnej lub chłodniczej oraz gazu przewodowego (art. 19a ust. 5 pkt. 4 ustawy o VAT),
  • świadczenia usług: telekomunikacyjnych, wymienionych w poz. 140-153, 174 i 175 załącznika nr 3 do ustawy, najmu, dzierżawy, leasingu lub usług o podobnym charakterze, ochrony osób oraz usług ochrony, dozoru i przechowywania mienia, stałej obsługi prawnej i biurowej, dystrybucji energii elektrycznej, cieplnej lub chłodniczej oraz gazu przewodowego, z wyjątkiem usług, do których stosuje się art. 28b, stanowiących import usług. (art. 19a ust. 5 pkt. 4 ustawy o VAT).

Natomiast w przypadku świadczenia usług:

  • budowlanych lub budowlano-montażowych,
  • dostawy książek drukowanych oraz gazet, czasopism i magazynów, drukowanych
  • czynności polegających na drukowaniu książek oraz gazet, czasopism i magazynów , z wyjątkiem usług, do których stosuje się art. 28b, stanowiących import usług, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury wystawianych dla innych podatników – o ile fakturę wystawiono terminowo.

W przypadku gdy obowiązek podatkowy uzależniony jest od wystawienia faktury a przedsiębiorca nie wystawi faktury lub wystawi ją z opóźnieniem, obowiązek podatkowy powstanie z chwilą upływu terminów wystawienia faktury lub gdy nie określono takiego terminu z chwilą upływu terminu płatności (art. 19a ust. 7 ustawy o VAT).