Zasady rozliczania transakcji łańcuchowych

W dzisiejszym artykule przedstawię zasady rozliczania wybranych transakcji łańcuchowych na przykładach.

W poprzednim artykule została omówiona definicja, schematy oraz zasady opodatkowania transakcji łańcuchowych. Dziś zajmiemy się zasadami rozliczania wybranych transakcji łańcuchowych na przykładach.
Ustawa o podatku VAT przewiduje specjalne procedury uproszczone, które zostały zawarte w art. 135-138. Warto pamiętać, że nie zmienia miejsce opodatkowania czynności zastosowanie specjalnej procedury dla transakcji trójstronnych. W przypadku zastosowania tej procedury zmienia się jedynie podmiot zobowiązany do rozliczenia VAT w poszczególnych krajach.

Przykład 1 transakcji łańcuchowych

Hiszpańska firma A sprzedała towar polskiej firmie B, a ta natomiast sprzedała ten towar dla niemieckiej firmy C. Załóżmy że:
I. Przemieszczenia towaru z kraju A do kraju C, dokonała firma z kraju A.
Jak można wnioskować dostawą ruchomą w tym przypadku jest dostawa dokona przez firmę A dla firmy C. Jednak zasady rozliczenia tej transakcji będą uzależnione od tego, czy zostanie zastosowana szczególna procedura dla transakcji trójstronnych, czy też nie. A więc gdy:

1. szczególna procedura dla transakcji trójstronnych nie zostanie zastosowana, wówczas polska firma B jest zobowiązana do rozpoznania wewnątrzwspólnotowego nabycia towaru w Niemczech, a następnie krajową niemiecką dostawę. W Polce powyższa dostawa pozostanie po zakresem VAT, jednak należy ją wykazać w rubryce 21 deklaracji.
2. szczególna procedura dla transakcji trójstronnych zostanie zastosowana, wówczas polska firma B będzie zwolniona z rozliczenia podatku od wartości dodanej w Niemczech, polska firma winna wykazać w informacji podsumowującej dostawę i nabycie wewnątrzwspólnotowe z zaznaczeniem, że są to transakcje trójstronne.

II. Przemieszczenia towaru z kraju A do kraju C, dokonała firma z kraju B.
Zgodnie z art. 22 ust. 2 ustawy VAT przyjmuje się w takim przypadku, że dostawą ruchomą jest dostawa dokona przez firmę A dla firmy B. Jednak za wyjątkiem, gdy z warunków dostawy wynika, że wysyłkę lub transport towarów należy przyporządkować dostawie dokonanej przez firmę B dla firmy C. Jednak jeśli za dostawę ruchomą uznajemy dostawę dokonaną przez firmę A dla firmy B, wówczas zasady opodatkowania będą identyczne jak w punkcie I 1.
III. Przemieszczenia towaru z kraju A do kraju C, dokonała firma z kraju C.
W tym przypadku za dostawę ruchomą będzie dostawa dokonana przez firmę B dla firmy C. Polska firma B w tej sytuacji powinna najpierw rozpoznać krajowy zakup w Hiszpanii, a następnie w Hiszpanii wewnątrzwspólnotową dostawę towaru. W Polce powyższa dostawa pozostanie po zakresem VAT, jednak należy ją wykazać w rubryce 21 deklaracji.

Przykład 2 transakcji łańcuchowych

Dostawa towaru w łańcuszku Polska – Niemcy – Hiszpania
Polska firma sprzedała towary dla niemieckiej firmy, a firma niemiecka dla hiszpańskiej. Towar natomiast został przemieszony bezpośrednio z Polski do Hiszpanii. W takim przypadku miejscem opodatkowania dostawy dokonanej przez firmę polską jest terytorium naszego kraju. Polska firma ma w tym przypadku do czynienia z wewnątrzwspólnotową dostawą towaru. Ponadto, Polska firma będzie miała prawo do zastosowania stawki 0%, jeśli firma niemiecka będzie podatnikiem VAT UE. Dla polskiej firmy nie ma znaczenia status nabywcy hiszpańskiego.
W transakcjach trójstronnych ze względu na różnorodność możliwych konfiguracji wynikających m.in. z ilości uczestniczących podmiotów, sposobu przemieszczania towarów, nie ma możliwości podania jednego schematu postępowania. Każdy przypadek należy analizować oddzielnie.