Zamknięcie działalności gospodarczej – Szkolenie z księgowości (odc. 3) [wideo]

Aneta Socha-Jaworska

Jak wygląda zamknięcie działalności gospodarczej? O czym pamiętać i jakie dokumenty złożyć? Jakie są najważniejsze terminy? Zapraszam do zapoznania się z zapisem materiału wideo ze szkolenia.

Witam Państwa bardzo serdecznie. Nazywam się Aneta Socha i podczas dzisiejszego wykładu chciałabym Państwu zaprezentować temat likwidacji działalności gospodarczej.

Jeżeli chodzi o nasze dzisiejsze spotkanie i informacje, które chciałabym Państwu przekazać, są one przedstawione na planszy i są to zagadnienia: CEIDG, ZUS, PIT-y pracownicze, zeznania roczne, odwołanie pełnomocnictw, spisy z natury, VAT-Z, kasa fiskalna. O tych 8 zagadnieniach należy pamiętać i pomyśleć, zastanowić się w odniesieniu do każdego przedsiębiorcy, któremu będziemy zamykać działalność, czy jego to wszystko będzie dotyczyło.

CEIDG-1

Jeżeli chodzi o kwestię zamykania działalności gospodarczej, to kluczowym dokumentem, o którym musimy pamiętać, który musi złożyć przedsiębiorca albo my, jako pełnomocnicy w jego imieniu, jest druk CEIDG-1. Wspominałam już we wcześniejszych odcinkach, że zarówno założenie jak i zawieszenie działalności gospodarczej odbywa się przy pomocy druku CEIDG-1. Nie inaczej jest z zamknięciem działalności gospodarczej. A zatem w momencie, gdy przychodzi do nas przedsiębiorca i mówi, że chce zamknąć swoją jednoosobową działalność gospodarczą, mówimy mu, ok, nie ma żadnego problemu, kluczowym będzie tutaj złożenie druku CEIDG-1. Druk może być złożony w formie papierowej osobiście, może być przesłany listem poleconym lub też można taki formularz wypełnić online. Każda z tych form dostępna jest zarówno dla przedsiębiorcy jak i pełnomocnika. Często księgowi o wielu rzeczach nie pamiętają a dopiero po pewnym czasie przypominają sobie, że czegoś nie dopełnili, dlatego mamy tutaj zebrane wszystkie te informacje, o których trzeba pamiętać.

ZUS

Kolejna kwestia to ZUS. Zaznaczyłam go Państwu na tablicy ze znakiem zapytania. A dlaczego? No, z tego względu, że mogą Państwo przedsiębiorcę wyrejestrować w momencie składania druku CEIDG-1. W odpowiednim polu należy po prostu zaznaczyć, że składamy również druk ZUS ZWUA i wówczas dokumenty są składane w jednym organie i przesyłane z tego organu ewidencyjnego do ZUS. Nie ma dodatkowego obowiązku w postaci składania odrębnego dokumentu w ZUS. Gdyby zdarzyła się sytuacja taka, że wraz z wnioskiem CEIDG-1 nie został złożony ZUS ZWUA, wtedy w ciągu 7 dni od dnia likwidacji działalności należy ten dokument złożyć w ZUS.        

PIT-y pracownicze

Następną ważna do omówienia sprawą są PIT-y pracownicze. Jeżeli nasz przedsiębiorca ma pracowników, ma zleceniobiorców, jeżeli po jego stronie leży złożenie PIT-11, PIT-4R, PIT-8AR, ja to nazwałam tutaj „PIT-ami pracowniczymi”, to musi on także wiedzieć, a możliwe, że sporządzenie tych dokumentów będzie naszym obowiązkiem,  że przed dniem likwidacji działalności gospodarczej te odpowiednie PITy powinny być przekazane do właściwych jednostek.

Zeznanie roczne

Przejdziemy teraz do kolejnego punktu a mianowicie zeznań rocznych. Jeżeli nasz przedsiębiorca likwiduje działalność gospodarczą, to i tak za ten rok, w którym ta działalność została zamknięta, musi złożyć odpowiednie zeznanie roczne. Tutaj jeżeli chodzi o terminy, to nie ma żadnych zmian. Weźmy pod uwagę taki przykład – przedsiębiorca likwiduje działalność gospodarczą na dzień 1 lipca 2017 roku. Oznacza to, że do 30 kwietnia 2018 roku musi on złożyć odpowiedni PIT, jeżeli chodzi o rozliczenie się z danej działalności na zasadach ogólnych lub wg podatku liniowego.  Jeżeli działalność była opodatkowana wg formy zryczałtowanej, to PIT-28 należy złożyć do końca stycznia 2018 roku. Raz jeszcze podkreślam to, że w ciągu roku zamykana jest działalność gospodarcza, nie zwalnia danego podatnika z obowiązku złożenia zeznania rocznego. Czyli musimy uczulić tego naszego przedsiębiorcę, musimy mu o tym przypomnieć, że za dany rok musi złożyć zeznanie roczne na odpowiednim formularzu: zasady ogólne – PIT-36, podatek liniowy – PIT-36L, ryczałt – PIT-28. Ryczałt do końca stycznia, zasady ogólne i podatek liniowy do końca kwietnia roku kolejnego. Zwracam na to Państwa szczególną uwagę, bo przedsiębiorcy czasami likwidują działalność w ciągu roku, zajmują się czymś innym i zapominają o formalnościach, dlatego dobrze, abyśmy to my księgowi im o tym przypominali, żebyśmy ich na to uczulali, bo jeżeli PIT nie zostanie złożony, to taki przedsiębiorca otrzyma wezwanie z urzędu skarbowego do uzupełnienia tych braków.

Pełnomocnictwa

Kolejna rzecz – odwołania pełnomocnictw. Jeżeli my, księgowi, reprezentujemy swojego przedsiębiorcę, to często składane są różne pełnomocnictwa. Jeżeli chodzi o pełnomocnictwo do podpisywania deklaracji elektronicznych – mamy UPL-1. Jeżeli chodzi o pełnomocnictwa do ZUS – mamy ZUS-PEL. Każde z tych pełnomocnictw należy odwołać. Odwołanie takich pełnomocnictw leży zawsze po stronie mocodawcy, czyli przedsiębiorcy. On powinien o tym fakcie wiedzieć i, oczywiście, my, jako księgowi, powinniśmy o tych kwestiach poinformować przedsiębiorcę. Zdarza się bowiem, że w przypadku nieodwołania pełnomocnictwa urzędu jeszcze długo po likwidacji działalności kontaktują się właśnie z księgowymi. Dlatego, żeby uniknąć tego odsyłania, przekierowywania urzędników od nas do podatnika, najlepszym sposobem jest odwołanie pełnomocnictw od razu na dzień likwidacji działalności gospodarczej.    

Przechodzimy teraz do kolejnego tematu – spisy z natury. Proszę pozwolić, że temat omówię za chwileczkę, natomiast teraz chciałabym się skupić na kilku, a właściwie dwóch, kwestiach. Po pierwsze na formularzu VAT-Z, który mam właśnie przed sobą.

Podatek VAT

Drodzy Państwo, jeżeli chodzi o czynnych podatników VAT, to na dzień likwidacji działalności gospodarczej powinni oni zgłosić zaprzestanie czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Istotny jest tutaj formularz VAT-Z. Jest to zgłoszenie zaprzestania wykonywania czynności opodatkowanych. Jeżeli nie zostanie on złożony przez podatnika, wówczas taki dokument sporządzany jest z urzędu, ale myślę, że warto dokument złożyć, aby uniknąć niepotrzebnych zapytań ze strony urzędu skarbowego.   

Kasa fiskalna

Kolejna kwestia kasa fiskalna i przy tym temacie na chwilę się zatrzymamy. Kiedy ma zastosowanie kasa fiskalna? Często w momencie zakładania działalności gospodarczej właśnie nad tą kwestią się zastanawiamy. W tym wypadku kluczowe jest to, dla kogo przedsiębiorca świadczy usługi. Jeżeli prowadzimy usługi wyłącznie dla innych przedsiębiorców to kasa fiskalna nas nie dotyczy, bo za każdym razem, gdy dokonujemy sprzedaży – czy to jest świadczenie usług, czy dostawa towarów – wystawiana jest faktura. I na podstawie tych faktur dokonywane są rozliczenia zarówno po stronie sprzedawcy jak i nabywcy. Trochę inaczej sytuacja wygląda, gdy dokonujemy sprzedaży na rzecz osób prywatnych. Tutaj zasadą jest, że w przypadku dokonywania sprzedaży na rzecz osób prywatnych, istnieje obowiązek zapisywania tej sprzedaży na kasie fiskalnej. Mamy, oczywiście, rozporządzenie, które mówi o zwolnieniach z kasy fiskalnej w przypadku określonych rodzajów działalności gospodarczej, ale załóżmy, że w naszym przypadku mamy przedsiębiorcę, który z tej kasy fiskalnej korzysta. I teraz przepisy mówią, że jeżeli zaprzestaniemy używania tej kasy w ciągu trzech lat od dnia zaewidencjonowania pierwszej sprzedaży a skorzystaliśmy z tzw. ulgi na kasę fiskalną, wówczas tę ulgę musimy zwrócić. A zatem ważne jest to, kiedy przedsiębiorca rozpoczął użytkowanie kasy fiskalnej i, jeżeli nie minęły 3 lata, a przedsiębiorca skorzystał z ulgi, to wówczas tę ulgę musi zwrócić. [powtórzenie tego samego zdania] Przypomnę, że ulga może wynosić maksymalnie 90% kwoty netto, ale nie więcej niż 700 zł. Jeżeli chodzi o zwrot tej ulgi, to zazwyczaj odbywa się to na podstawie deklaracji VAT. W deklaracji VART-7 mamy takie pole, w którym możemy określić tę kwotę do zwrotu i za pomocą tej deklaracji możemy odliczoną wcześniej kwotę teraz oddać do urzędu skarbowego. Jeżeli oddamy ja za pomocą deklaracji VAT, to termin jest do 25-go dnia miesiąca po miesiącu, za który składamy deklarację albo do 25-go dnia miesiąca po kwartale, za który składamy deklarację. I tutaj mówię o czynny podatnikach VAT. Ale co w przypadku podatnika zwolnionego? Jeżeli zakupił kasę fiskalną i skorzystał z ulgi a jednak nie minęły 3 lata? Tutaj sytuacja wygląda tak, że do końca miesiąca, w którym likwidowana jest działalność gospodarcza, należy tę ulgę zwrócić do urzędu skarbowego.

Jeszcze raz podkreślę Państwo, że przy likwidacji działalność gospodarczej kluczowe jest złożenie wniosku CEIDG-1. Następnie wyrejestrowanie przedsiębiorcy jako ubezpieczonego z ZUS-u – jeżeli nie zrobimy tego wraz z drukiem CEIDG-1, to wo ciągu 7 dni od dnia zaprzestania wykonywania działalności gospodarczej przesyłamy do ZUS druk ZUS ZWUA. Kolejna kwestia to PITy pracownicze – do dnia zaprzestania wykonywania działalności gospodarczej sporządzamy i przekazujemy odpowiednie druki. Za rok, w którym likwidowana jest działalność gospodarcza, przedsiębiorca musi złożyć zeznanie roczne. Dalej – warto, aby nasz przedsiębiorca odwołał wszystkie pełnomocnictwa, aby urzędy, w razie jakichkolwiek pytań, nie kontaktowały się już z nami, ale wszelkie informacje uzyskiwały już bezpośrednio od podatnika.  W przypadku czynnych podatników VAT składamy VAT-Z, czyli informację o zaprzestaniu wykonywania czynności opodatkowanych i zastanawiamy się nad kwestią kasy fiskalnej – jeżeli nasz przedsiębiorca używał kasy fiskalnej i skorzystał z ulgi na nią.

zamkniecie-dzialalnosci-gospodarczej

Spis z natury

A teraz, Drodzy Państwo, przejdziemy do szczegółowego omówienia spisu z natury. Mówiąc o spisie z natury nie do końca mam na myśli 1 dokument, bo w przypadku czynnego podatnika VAT będą to aż 3 dokumenty.

Pierwszy dokument będzie dotyczył podatku od towarów i usług, potocznie nazywanego podatkiem VAT. I tutaj nie ma obowiązku zawiadamiania naczelnika urzędu skarbowego o tym, że taki spis do VATu sporządzamy. Kolejna kwestia, to jakie składniki majątku powinny być zawarte w tym spisie z natury do VAT. To są wszystkie składniki majątku – towary, wyposażenie, środki trwałe, a także grunty i energie – słowem wszystko, co mamy na stanie firmy, a co nie zostało przez przedsiębiorcę sprzedane. Ten spis do VATu zawiera wszystkie te elementy, od których VAT został odliczony. Jeżeli chodzi o wykazanie kwoty, która wychodzi z tego spisu z natury do VAT, to należy ją wykazać, jeżeli chodzi o obecnie obowiązującą deklarację VAT-7, czyli „siedemnastkę”, w polu 36. I to jest pierwszy spis z natury – dotyczy on podatników czynnych, jeśli mają oni na stanie jakieś środki trwałe, towary, wyposażenie etc., od których odliczyli VAT, i które nie były przedmiotem sprzedaży.

Jeżeli chodzi o podatek dochodowych od osób fizycznych – tutaj trzeba będzie sporządzić dwa spisy. Pierwszy to jest tzw. remanent towarów. Tutaj mamy obowiązek zawiadomienia na 7 dni przed dniem sporządzenia tego spisu naczelnika urzędu skarbowego. W tym spisie z natury, w tym remanencie towarów musimy wykazać wszystkie towary. Chodzi tu o towary handlowe, różne odpady, braki, półprodukty – wszystko, co jest przedmiotem dostawy. Po co ten remanent towarów wykonujemy? Tutaj chodzi o to, że ten remanent towarów należy wpisać ostatnią pozycją do KPiR, co powoduje niejako zamknięcie KPiR i określenie właściwego dochodu naszego podatnika a co za tym idzie, będzie to gwarancją tego, że to zeznanie roczne, które za dany rok przedsiębiorca musi złożyć, będzie właściwe. Kwota dochodu, która będzie do opodatkowania w zeznaniu rocznym, musi być uwzględniona z wynikiem tego remanentu towarów. Ostatnia ważna kwestia związana z remanentem towarów to wycena. Oczywiście, tutaj też musimy mieć jakieś kwoty do wpisania do KPiR, więc w terminie do 14 dni od daty sporządzenia spisu należy takiej wyceny dokonać. I najogólniej można powiedzieć, że podstawą takiej wyceny są ceny rynkowe tych towarów, które nam na stanie jeszcze pozostały.

Przejdziemy teraz do omawiania jeszcze trzeciego spisu z natury. I jest to wykaz składników majątku. Wspomniałam już o dwóch spisach –  do VATu, do PITu remanent towarów a teraz spis wszystkich składników majątku, które mamy na stanie. W tym przypadku nie ma obowiązku zawiadamiania naczelnika urzędu skarbowego. Spis ten obejmuje wszystkie elementy majątku przedsiębiorcy, czyli towary, wyposażenie i środki trwałe. Po co taki spis jest sporządzany? Ma to szczególne znaczenie, jeżeli po likwidacji działalności gospodarczej zdecydujemy się na sprzedaż któregoś z tych elementów. W kontekście tego wykazu składników majątku chciałabym szczególną uwagę zwrócić Państwu na jeszcze jedną kwestię – jeżeli przed dniem likwidacji działalności gospodarczej przedsiębiorca wycofa dany składnik majątku z majątku firmowego do prywatnego i dokona jego sprzedaży po upływie 5 lat od końca roku, w którym dokonał tego wycofania, to nie opłaca zaliczki na podatek dochodowy, nie wykazuje tego przychodu. Natomiast, jeśli pewne składniki majątku zostaną na stanie firmy, czyli nie zostaną przekazane do majątku prywatnego, będą zawarte w tym wykazie składników majątku, to niezależnie od tego, w jakim okresie dokonamy sprzedaży, będzie to przychód z działalności gospodarczej i przychów ten trzeba będzie opodatkować, trzeba będzie odprowadzić zaliczkę na podatek dochodowy i złożyć zeznanie roczne. Czyli, jeśli przedsiębiorca zlikwidował działalność gospodarczą opodatkowaną podatkiem liniowym, jeżeli w wykazie składników majątku miał jakiś samochód, nie wycofał go do majątku prywatnego i zdecyduje się na sprzedaż go po 10 latach, to po tych 10 latach będzie musiał wykazać przychód, odprowadzić zaliczkę na podatek dochodowy w wysokości 19% od kwoty, którą uzyska i z racji tego przychodu będzie musiał złożyć za dany rok PIT-36L. To jest ważna kwestia, o której często zapominamy. Myślę, że, biorąc pod uwagę to, co teraz powiedziałam, warto, aby przedsiębiorcy uzyskali od nas takie informacje, że przekazywanie składników majątku z majątku firmowego do prywatnego przed dniem likwidacji działalności gospodarczej, może być dla nich korzystne.

Drodzy Państwo, jeżeli chodzi o dzisiejsze spotkanie, to już wszystkie informacje. Zapraszam do kolejnego odcinka. 

Dodatkowe materiały znajdują się tutaj, natomiast test zostanie udostępniony w ostatnim odcinku z tego działu.