Brak stałego miejsca prowadzenia działalności – jaki urząd wybrać do rozliczeń?

Piotr Juszczyk

Niespełna dwa lata temu zmieniła się właściwość organów podatkowych w sprawach VAT. Prawidłowe określenie właściwości ma duże znaczenie. W niniejszym artykule podajemy jak ją określić. 

Z dniem 1 stycznia 2016 r. została zmieniona Ordynacja podatkowa m.in. w zakresie właściwości organów podatkowych w sprawach VAT. Przede wszystkim celem ziany było uproszczenie procedur podatkowych dla podatników.

Właściwość organów podatkowych w sprawach VAT

Zgodnie z art. 17 § 1 ordynacji podatkowej właściwość organów podatkowych w sprawach VAT, o ile ustawa nie stanowi inaczej, ustala się według miejsca zamieszkania albo adresu siedziby podatnika, płatnika, inkasenta lub podmiotu wymienionego w art. 133 § 2. 
Wprowadzona nowa reguła dla VAT doprowadziła do ujednolicenia ustalania właściwości miejscowej dla podatnika bez względu na rodzaj podatku.  
Przykład.
Podatnik w 2015 roku mieszkał w Olsztynie, natomiast w Ostródzie prowadził zakład fryzjerski. W takim przypadku przed nowelizacją PIT rozliczał w Olsztynie, a VAT w Ostródzie. Obecnie podatnik rozlicza oba podatki według miejsca zamieszkania tj. w Olsztynie. 

Niezależnie od powyższego, jeśli podatnik nie posiadających siedziby działalności gospodarczej lub stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju, wówczas właściwym organem podatkowym jest Naczelnik Drugiego Urzędu Skarbowego Warszawa-Śródmieście.
W przypadku podatników zagranicznych stosujących specjalną procedurę rozliczania usług telekomunikacyjnych, gdy miejscem konsumpcji jest Polska, jest Naczelnik Łódzkiego Urzędu Skarbowego.
Organem odwoławczym od decyzji wydawanych przez naczelników urzędów skarbowych jest dyrektor izby administracji skarbowej. W sprawach stwierdzenia nieważności decyzji, wznowienia postępowania, zmiany, uchylenia decyzji lub stwierdzenia jej wygaśnięcia właściwym organem pierwszego, jaki i drugiego stopnia jest Minister Finansów. Minister Finansów w tym zakresie działa z urzędu.
Należy pamiętać, że prawidłowe ustalenie organu podatkowego ma bardzo duże znaczenie, z uwagi że tylko ten organ jest uprawniony do rozstrzygania spraw dotyczących danego podatnika. Decyzja wydane z naruszenie przepisów o właściwości miejscowej podlega usunięciu z obrotu prawnego. Dzieje się to poprzez stwierdzenie jej nieważności.
A co się dzieje w przypadku zmiany właściwości miejscowej w trakcie danego okresu rozliczeniowego?
Co do zasady w VAT okres rozliczeniowy będzie wynosił jeden miesiąc. Gdyby w trakcie danego miesiąca podatnik np. zmieniłby adres zamieszkania, wówczas w tym okresie rozliczeniowym, właściwym organem podatkowym będzie organ podatkowy, który był właściwy na rozpoczęcie danego okresu rozliczeniowego.