Kogo dotyczy i na czym polega system monitorowania drogowego przewozu towarów? Co to jest rejestr SENT?

Z dniem 18 kwietnia weszła w życie ustawa z dnia 9 marca 2017 r. o systemie monitorowania drogowego przewozu towarów (Dz. U. 2017 r. poz. 708). Z początkiem maja wejdą w życie przepisy dotyczące sankcji zawarte w tej ustawie dlatego też poniższy artykuł poświęcony jest najważniejszym regulacjom dotyczącym monitorowania drogowego przewozu towarów zawartym w tej ustawie.

Przywołana ustawa nakłada obowiązek przesyłania zgłoszenia do rejestru zgłoszeń SENT w przypadku:

  • przewozu towaru rozpoczynającego się na terytorium Polski
  • przewozu towaru z państwa członkowskiego UE lub państwa trzeciego na terytorium Polski
  • przewozu towaru z terytorium państwa członkowskiego na terytorium drugiego państwa członkowskiego lub państwa trzeciego.

Jakie obowiązki nakłada ustawa w zakresie monitorowania drogowego przewozu towarów?

W zależności od konkretnego przypadku – podmiot wysyłający towar, podmiot odbierający lub przewoźnik mają obowiązek dokonać przed rozpoczęciem przewozu towaru zgłoszenia do rejestru SENT według uregulowanego w przepisach wzoru i uzyskać numer referencyjny.
Podmioty te mają obowiązek aktualizować dane zawarte w zgłoszeniu. Zaznaczyć jednak należy, że dane dotyczące towaru będącego przedmiotem przewozu nie podlegają aktualizacji. Jeżeli przewóz nie zostanie rozpoczęty podmiot, który dokonał zgłoszenia przewozu ma obowiązek zaktualizować zgłoszenie podając informację o odstąpieniu od przewozu.
Przewoźnik ma obowiązek odmówić przyjęcia do przewozu towarów podlegających zgłoszeniu, w przypadku, jeżeli nie zostanie mu przekazany numer referencyjny (dokument zastępujący zgłoszenie i potwierdzenie jego przyjęcia lub dokument potwierdzający przesunięcia magazynowe).
Przed rozpoczęciem przewozu przewoźnik przekazuje powyższe dane kierującemu pojazdem. Kierujący ma obowiązek odmówić rozpoczęcia przewozu, w sytuacji, jeżeli przed jego rozpoczęciem nie uzyska wskazanych powyżej danych.
System monitorowania drogowego przewozu towarów

Jakie towary podlegają zgłoszeniu?

Zgodnie z ustawę zgłoszenia przewozu dotyczą takich towarów jak:

  • alkohol etylowy nieskażony o objętościowej mocy alkoholu 80% obj. lub większej; alkohol etylowy i pozostałe wyroby alkoholowe, o dowolnej mocy, skażone, z wyłączeniem opakowań jednostkowych nie większych niż 5 litrów
  • oleje ropy naftowej i oleje otrzymywane z minerałów bitumicznych, inne niż surowe; preparaty gdzie indziej niewymienione ani niewłączone, zawierające 70% masy lubwięcej olejów ropy naftowej lub olejów otrzymywanych z minerałów bitumicznych, których te oleje stanowią składniki zasadnicze preparatów, np. benzyna lakiernicza, benzyna lotnicza, benzyna silnikowa, oleje napędowe, oleje opałowe; oleje odpadowe, z wyłączeniem opakowań jednostkowych nie większych niż 11 litrów
  • zawierające alkohol etylowy – środki zapobiegające zamarzaniu i gotowe płyny przeciwoblodzeniowe, z wyłączeniem opakowań jednostkowych nie większych niż 16 litrów
  • susz tytoniowy

Pełen wykaz towarów objętych obowiązkiem zgłoszenia znajduje się tutaj.

Konsekwencje braku zgłoszenia

W przypadku, gdy w trakcie kontroli stwierdzone zostanie niedokonanie zgłoszenia środek transportu lub towar może zostać zatrzymany. Za usunięcie, strzeżenie i przechowywanie środka transportu lub towaru pobierane są opłaty, za które solidarnie odpowiadają przewoźnik i podmiot na którym ciąży obowiązek zgłoszenia towaru. Ustawa zawiera wykaz maksymalnych wysokości opłat, jakie mogą zostać nałożone na podmioty odpowiedzialne za zgłoszenie towaru .
Ponadto, ustawa przewiduje szereg kar pieniężnych nakładanych na podmioty odpowiedzialne za zgłoszenie towaru. Warto tutaj zaznaczyć, że w przypadku stwierdzenia niewykonania obowiązku zgłoszenia towaru nakładana jest kara pieniężna w wysokości 46% wartości netto towaru przewożonego podlegającego obowiązkowi zgłoszenia, nie niższej jednak niż 20.000 zł.
Podkreślić należy, że w przypadku stwierdzenia, że w chwili rozpoczęcia przewozu towaru kierujący nie posiadał numeru referencyjnego (dokumentu zastępującego zgłoszenie i potwierdzenia jego przyjęcia lub dokumentu potwierdzającego przesunięcia magazynowe) nakładana jest na niego kara grzywny w wysokości od 5.000 do 7.500 zł.
Przepisy dotyczące kar za nieprzestrzeganie uregulowań wynikających z omawianej ustawy wchodzą w życie z dniem 1 maja 2017 r.

Kto dokonuje kontroli przewozu towarów?

Kontrolę przewozu towarów – co do zasady – przeprowadzają funkcjonariusze Służby Celno-Skarbowej. Mogą ją również przeprowadzać funkcjonariusze Policji, Straży Granicznej i inspektorzy Inspekcji Transportu Drogowego.