Kiedy polski rezydent jest zwolniony z podatków w Polsce? Co to jest ulga abolicyjna?

Praca za granicą stwarza możliwość lepszych zarobków a także zdobycia ciekawych doświadczeń zawodowych dlatego wielu z nas nie raz korzystało z tej formy pracy. Kto i jak musi rozliczyć dochody zagraniczne w Polsce? Na czym polegają metody unikania podwójnego opodatkowania? Odpowiem w poniższym artykule.

Kto musi rozliczyć dochody zagraniczne w Polsce?

Każdy polski rezydent podatkowy zobowiązany jest do rozliczenia wszystkich dochodów w Polsce bez względu w jakim kraju je uzyskał. Rezydentem jest osoba posiadające miejsce zamieszkania dla celów podatkowych w Polsce (tzw. nieograniczony obowiązek podatkowy), za którą uważa się osobę fizyczną, która spełnia co najmniej jeden z poniższych warunków:

  • posiada na terytorium Polski centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych) lub
  • przebywa na terytorium Polski dłużej niż 183 dni w roku podatkowym

Zdaniem fiskusa przez „centrum interesów osobistych” należy rozumieć wszelkie powiązania rodzinne, tzn. ognisko domowe, aktywność społeczną, polityczną, kulturalną, obywatelską, przynależność do organizacji czy klubów, uprawianie hobby itp. Z kolei „centrum interesów gospodarczych” to przede wszystkim miejsce prowadzenia działalności zarobkowej, źródła dochodów, posiadane inwestycje, majątek nieruchomy i ruchomy, polisy ubezpieczeniowe, zaciągnięte kredyty, konta bankowe itd.  W praktyce przepis ten może budzić wątpliwości dlatego każdą sytuację należy analizować indywidualnie. Dla przykładu czy 25-latek, który wyjechał do pracy do Holandii ze swoją narzeczoną  i przebywa tam cały rok podatkowy jest jeszcze rezydentem Polski ? Nie jest to takie oczywiste dlatego należałoby dowiedzieć się od samego zainteresowanego o jego powiązania osobiste oraz czy nie posiada certyfikatu rezydencji wydanego przez właściwy organ administracji podatkowej Holandii.
Rozliczanie dochodów z zagranicy

Jakimi zasadami kierujemy się przy rozliczaniu dochodów z zagranicy

Przede wszystkim na początku należy zacząć od dwóch podstawowych zasad, którymi należy się kierować przy ustalaniu opodatkowania dochodów z zagranicy. Pierwsza to wspomniana wyżej zasada rezydencji, polegająca na opodatkowaniu w Polsce wszystkich tzw. światowych dochodów przez polskiego rezydenta podatkowego. Druga to zasada źródła, która oznacza, że opodatkowaniu podlegają wszystkie dochody powstałe na terytorium danego państwa (tzw. ograniczony obowiązek podatkowy). Oznacza to, że dochody mogą podlegać podwójnemu opodatkowaniu w państwie rezydencji oraz jednocześnie w państwie źródła. W celu uniknięcia takiej sytuacji zastosowanie mają umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania (UPO) zawarte z poszczególnymi państwami, których wykaz znajduje się na stronie Ministerstwa Finansów http://www.finanse.mf.gov.pl/abc-podatkow/umowy-miedzynarodowe/wykaz-umow-o-unikaniu-podwojnego-opodatkowania. UPO mają pierwszeństwo przed polskim prawem podatkowym i określają one m.in. , w jaki sposób należy opodatkować dochody w Polsce, które mogą być opodatkowane także w kraju źródła.
W celu uniknięcia podwójnego opodatkowania zastosowanie mają dwie metody: metoda wyłączenia z progresją oraz metoda proporcjonalnego odliczenia.

Metoda wyłączenia z progresją

Metoda wyłączenia z progresją polega na zwolnieniu z opodatkowania dochodu osiągniętego za granicą przez polskiego rezydenta. Jednak dochód ten będzie miał wpływ na ustalenie stopy procentowej, która będzie zastosowana do polskich dochodów. W przypadku gdy polski rezydent podatkowy nie uzyskał żadnych dochodów w Polsce nie ma obowiązku składania zeznania rocznego i wykazywania dochodów zagranicznych przed polskim urzędem skarbowym. Gdy osiągnął jednak jakiekolwiek dochody podlegające opodatkowaniu w Polsce musi złożyć zeznanie PIT-36 wraz z załącznikiem ZG i wykazać w nim wszystkie dochody światowe. Kraje, z którymi Polska zawarła UPO, w których zastosowanie znajdzie metoda wyłączenia z progresją to m.in.:

  • Wielka Brytania
  • Irlandia
  • Niemcy
  • Belgia
  • Norwegia
  • Austria
  • Włochy

Warto w tym miejscu wspomnieć, że w chwili obecnej obowiązuje Konwencja MLI, która zakłada zmianę zapisów UPO, w których obowiązuje metoda wyłączenia z progresja na metodę odliczenia proporcjonalnego. Więcej na ten temat w artykule https://www.infakt.pl/blog/konwencja-mli-a-opodatkowanie-dochodow-zagranicznych/.

Metoda proporcjonalnego odliczenia

Druga z metod unikania podwójnego opodatkowania polega na opodatkowaniu sumy dochodów krajowych i zagranicznych wg obwiązujących w Polsce przepisów. Uniknięcie opodatkowania polega tu na możliwości odliczenia podatku zapłaconego za granicą w proporcji przypadającej na dochód uzyskany za granicą. Dodatkowo osoba rozliczająca dochody zagraniczne przy zastosowaniu tej metody może skorzystać z tzw. ulgi abolicyjnej, która polega na odliczeniu od podatku kwoty stanowiącej różnicę między podatkiem wyliczonym z zastosowaniem metody wyłączenia oraz proporcjonalnego odliczenia. W przypadku rozliczenia metodą odliczenia proporcjonalnego polski rezydent podatkowy zawsze składa zeznanie PIT-36 wraz z załącznikiem ZG, gdzie wykazuje wszystkie krajowe i zagraniczne dochody, jakie osiągnął w danym roku podatkowym.  Kraje, z którymi Polska zawarła UPO, w których zastosowanie znajdzie metoda proporcjonalnego odliczenia to m.in.:

  • Holandia
  • Dania
  • Rosja
  • USA

Warto wspomnieć, że w przypadku gdy z danym krajem nie została podpisana UPO zastosowanie znajdzie właśnie metoda odliczenia proporcjonalnego.