Czy wiesz co to jest bitcoin? W jaki sposób go pozyskać? Jak wygląda rozliczanie bitcoinów? Odpowiedź na te pytania uzyskasz w poniższym artykule.

Co to jest bitcoin?

Bitcoin (BTC) to cyfrowa waluta oraz równocześnie nazwa oprogramowania oraz sieci, która zajmuje się przekazywaniem środków między użytkownikami. Podstawową różnicą pomiędzy bitcoinem a wirtualnym portfelem jak np. Paypal jest to, że nad bitcoinami nie sprawują pieczy ani żaden bank centralny, ani firma. Waluta opiera się na rozproszonej bazie danych, a dane z nią związane nie są przechowywane na konkretnych serwerach, a rozdystrybuowane pomiędzy komputerami użytkowników sieci Bitcoin.
Bitcoiny można gromadzić w wirtualnym portfelu zapisanym na komputerze użytkownika albo znajdującym się w zewnętrznym serwisie, który oferuje taką usługę.
Bitcoin a PIT – jak rozliczyć podatek z kryptowalut?
rozliczanie bitcoinów

W jaki sposób dochodzi do nabycia bitcoinów?

Wirutalną monetę można pozyskać na dwa sposoby:

  • zakupić w jednym z wielu internetowych kantorów lub
  • wydobyć.

Wydobycie bitcoina to nic innego jak wniesienie mocy obliczeniowej komputera do sieci bitcoin – im większa jest taka moc obliczeniowa, tym większa szansa na wykopanie bitcoinów.

Jakie czynności związane z bitcoinami podlegają opodatkowaniu?

Samo nabycie bitcoina – niezależnie od wybranego sposobu – oraz posiadanie bitcoinów nie podlega opodatkowaniu, ani podatkiem dochodowym, ani podatkiem od towarów i usług. Opodatkowaniu podlega dopiero sprzedaż wirtualnej waluty.

Rozliczanie bitcoinów – VAT

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Natomiast w myśl art. 8 ust. 1 tej ustawy przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów.
Przez długi czas stanowisko organów podatkowych w kwestii opodatkowania podatkiem VAT sprzedaży kryptowalut było niejasne. Sytuację zmienił nieco wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej C-264/14 z dnia 22 października 2015. W wyroku tym Trybunał Sprawiedliwości stanął na stanowisku, że sprzedaż kryptowalut stanowi usługę podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT, jednakże transakcje takie – w opinii Trybunału – jest zwolniona z opodatkowania podatkiem VAT.
W ślad za powyższym wyrokiem Trybunału Sprawiedliwości Dyrektorzy Izb Skarbowych w interpretacjach indywidualnych wydawanych w imieniu Ministra Finansów wskazały, że na gruncie obowiązujących na terytorium Polski przepisów ustawy o VAT sprzedaż kryptowalut będzie podlegać zwolnieniu z opodatkowania podatkiem VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 7 ustawy o VAT. Zgodnie z tym przepisem zwalnia się od podatku transakcje, łącznie z pośrednictwem, dotyczące walut, banknotów i monet używanych jako prawny środek płatniczy, z wyłączeniem banknotów i monet będących przedmiotami kolekcjonerskimi, za które uważa się monety ze złota, srebra lub innego metalu oraz banknoty, które nie są zwykle używane jako prawny środek płatniczy lub które mają wartość numizmatyczną.
Stanowisko takie prezentuje chociażby Minister Finansów w interpretacji z dnia 22 grudnia 2016 PT8.8101.733.2015.WCX.1216 zmieniającą wcześniejszą interpretację Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 31 grudnia 2014 r. IPPP3/443-1020/14-2/KT.
Konsekwencją takiej zmiany stanowiska organów podatkowych jest przede wszystkim obowiązek skorygowania dotychczasowego sposobu rozliczania bitcoinów na gruncie podatku VAT. Co do zasady podmioty dokonujące sprzedaży bitcoinów powinny skorygować wystawione przez siebie wcześniej faktury (zawierające stawkę podatku VAT). W przypadku jeżeli przedsiębiorcy dokonujący obrotu bitcoinami dokonywali odliczenia VAT w związku z nabyciem bitcoinów tego typu rozliczenia powinny zostać skorygowane.
Zgodnie z art. 106b ust. 2 ustawy o VAT podatnik nie jest obowiązany do wystawienia faktury w odniesieniu do sprzedaży zwolnionej od podatku na podstawie art. 43 ust. 1, art. 113 ust. 1 i 9 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3.
W związku z powyższym ustawodawca daje przedsiębiorcy prawo do wystawienia faktury na potwierdzenie czynności podlegających zwolnieniu z opodatkowania VAT, ale nie nakłada na niego obowiązku wystawienia takiej faktury. Wystawienie faktury dokumentującej wykonanie czynności zwolnionej jest co do zasady pozostawione do decyzji przedsiębiorcy.
W konsekwencji przedsiębiorca nie ma obowiązku wstawiania faktur z tytułu świadczenia usług sprzedaży bitcoinów oraz innych kryptowalut zwolnionych a podstawie art. 43 ust. 1 pkt 7 ustawy o VAT.
Zgodnie z obowiązującymi przepisami ustawy o VAT przedsiębiorca nie ma obowiązku ujmować w rejestrze VAT zakupów związanych wyłącznie z czynnościami zwolnionymi z VAT.
W rejestrze sprzedaży powinny natomiast znajdować się zarówno faktury dokumentujące sprzedaż zwolnioną, jak i opodatkowaną podatkiem VAT. Ze względu na fakt, iż podatnik nie ma obowiązku wystawienia faktur w takim wypadku, uważam, że możliwe jest sporządzenie tzw. not księgowych (wewnętrznych) na podstawie posiadanych przez przedsiębiorcę potwierdzeń przelewu lub innych dokumentów potwierdzających dokonanie transakcji.

Rozliczanie bitcoinów – podatek dochodowy

Uzyskiwanie przychodów ze sprzedaży kryptowalut nie jest obojętne z punktu widzenia opodatkowania podatkiem dochodowym.
Zgodnie z prezentowanymi przez organy podatkowe poglądami sprzedaż bitcoinów może zostać rozliczona w ramach prowadzonej działalności gospodarczej (takie stanowisko potwierdza Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji indywidualnej z dnia 30 października 2014 r. ILPB1/415-746/14-4/AA) oraz poza działalnością gospodarczą jako przychód z odpłatnego zbycia prawa majątkowych (Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi interpretacja IPTPB1/4511-583/15-4/MD z dnia 21 grudnia 2015 r.).
Pojawiało się również stanowisko, że dochody uzyskiwane z tytułu sprzedaży bitcoinów można zaliczyć w deklaracji podatkowej do tzw. dochodów z innych źródeł.
W mojej opinii  jest to jednak stanowisko marginalne, obecnie nie jest już prezentowane przez organy podatkowe dlatego też uważam, że właściwym byłoby rozliczenie dochodów ze sprzedaż bitcoinów w ramach działalności gospodarczej lub przychodów z praw majątkowych.
W przypadku jeżeli zakup i sprzedaż bitcoinów dokonywane są  w ramach działalności gospodarczej operacje takie należy wykazać w podatkowej książce przychodów i rozchodów.
Jeżeli przedsiębiorca nie wystawia faktur na dokumentowanie czynności opodatkowanych wykazanie przychodów oraz kosztów w KPIR może zostać dokonane na podstawie dokumentów wewnętrznych wystawionych na podstawie potwierdzeń transakcji.