Jak rozliczyć upominki świąteczne dla pracowników? Kiedy płaci się podatek dochodowy od prezentów?

Aneta Socha-Jaworska

Zbliża się okres świąteczny i wielu pracodawców rozważa obdarowanie swoich pracowników. Prezenty i konsekwencje ich otrzymania – to temat jaki w tym artykule zostanie przeze mnie poruszony.

Przychód pracownika

Prezenty oczywiście są czymś bardzo miły, natomiast warto zastanowić się nad tym czy ich otrzymanie od pracodawcy nie będzie rodziło konsekwencji w postaci opodatkowania lub oskładkowania tego przychodu pracownika

Przypomnę, że przychód pracownika to wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężna świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych – art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zatem nie ulega watpliwości, że prezent stanowi przychód pracownika. Pojawiają się jedynie pytania, czy trzeba go opodatkować i oskładkować. Należy pamiętać, że cześć składników wynagrodzenia pracownika nie jest nieopodatkowana i/lub nieoskładkowana.

Prezenty i konsekwencje ich otrzymania

Prezenty zwolnione z PIT

Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 67 ustawy z dnia 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku jest wartość otrzymanych przez pracownika w związku z finansowaniem działalności socjalnej, o której mowa w przepisach o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych, rzeczowych świadczeń oraz otrzymanych przez niego w tym zakresie świadczeń pieniężnych, sfinansowanych w całości ze środków zakładowego funduszu świadczeń socjalnych lub funduszy związków zawodowych, łącznie do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 380 zł. Rzeczowymi świadczeniami nie są bony, talony i inne znaki, uprawniające do ich wymiany na towary lub usługi.

Generalnie prezenty do 380 zł w skali roku dla jednego pracownika, sfinansowane z ZFŚS, związane z działalnością socjalną pracodawcy są zwolnione z PIT. 

Oznacza to, że upominki sfinansowane z ZFŚS, związane z działalnością socjalną pracodawcy:

  • do kwoty 380 zł w skali roku, są zwolnione z opodatkowania,
  • ponad kwotę 380 zł, w części ponad 380 zł stanowią podstawę opodatkowania.

Zaznaczę, że limit 380 zł dotyczy każdego z pracowników osobno i określony jest na rok. Jeśli pracownika otrzymał już wcześniej jakieś świadczenia, to one wliczają się do limitu 380 zł w 2017 roku.

Opodatkowane upominki

W ustawie o PIT art. 21 ust. 1 pkt 67 jasno określono, że zwolnieniu z opodatkowania nie podlegają bony, talony i inne znaki uprawniające do wymiany ich na towary lub usługi. Wartość i źródło ich finansowanie nie ma tutaj żadnego znaczenia. W sytuacji otrzymania takiego podarunku należy określi jego wartość i ją doliczyć do zasadniczego wynagrodzenia pracownika podlegającego opodatkowaniu.

Wspominałam już wyżej, że równowartość prezentów ponad kwotę 380 zł w skali roku z ZFŚS także stanowi podstawę opodatkowania. Przykładowo pracownik który otrzymał podarunek o wartości 500 zł (w skali roku), od kwoty 120 zł (nadwyżka ponad 380 zł) musi zapłacić podatek.

Powyżej mowa jest o świadczeniach sfinansowanych z ZFŚS, natomiast gdy środki pochodzą z innego źródła np. z funduszy pracodawcy, to przekazane prezenty, bez względu na ich wartość stanowią podstawę opodatkowania.

Karty przedpłacone

Ustawodawca zawarł pewne wyłączenie co do tego zwolnienia z PIT, a mianowicie nie korzystają ze zwolnienia z opodatkowania prezenty w postaci bonów, talonów i innych znaków, uprawniających do ich wymiany na towary lub usługi. I właśnie biorąc pod uwagę te informacje, często zastanawiamy się jak traktowane powinny być karty przedpłacone np. do drogerii. Zgodnie z interpretacją indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 29 października 2015 r., nr ILPB1/4511-1-1113/15-2/AMN, karty przedpłacone należy traktować jak swego rodzaju karty płatnicze, a nie jako bony, czy talony. Oznacza to, że ich opodatkowanie w 2017 będzie zależne od wartości – limit 380 zł w skali roku i źródła finansowania.

Oskładkowanie podarunku

Co do zasady przychód pracownika stanowi podstawę oskładkowania, natomiast w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe mamy określone wyjątki. Podstawy ozusowania nie stanowią między innymi:

  • świadczenia finansowane ze środków przeznaczonych na cele socjalne w ramach zakładowego funduszu świadczeń socjalnych np. bony, talony, karty paczki bez względu na ich wartość,
  • świadczenia wypłacane z funduszu utworzonego na cele socjalno-bytowe na podstawie układu zbiorowego pracy u pracodawców, którzy nie tworzą zakładowego funduszu świadczeń socjalnych – do wysokości nie przekraczającej rocznie kwoty odpisu podstawowego, określonej w art. 5 ust. 2 ustawy z dnia 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych.

Prezenty i inne świadczenia spełnione w inny sposób niż powyżej, stanowią podstawie oskładkowania. Wartość należy doliczyć do wynagrodzenia podstawowego i naliczyć składki społeczne i zdrowotną.

Prezenty dla byłych pracowników – emerytów, rencistów

Mówiąc o pracownikach warto też chwilę zatrzymać się przy osobach, które rozstały się z danym pracodawcą i przeszły na emeryturę lub rentę. Jeśli takie osoby otrzymają od byłego pracodawcy świadczenia np. świąteczne w związku z łączącym ich uprzednio z zakładem pracy stosunkiem służbowym, stosunkiem pracy lub spółdzielczym stosunkiem pracy, w tym od związków zawodowych, do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 2 280 zł, to prezent ten nie będzie opodatkowany. Gdy wartość będzie wyższa, to od nadwyżki trzeba będzie odprowadzić zryczałtowany podatek dochodowy w wysokości 10% należności – art. 30 ust.1 pkt 4 ustawy z dnia 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych. 

Zgodnie z art. 41 ust. 7 pkt 2 ustawy przed otrzymanie świadczenia (jeśli nie jest pieniężne), pracownik zobowiązany jest do przekazania kwoty podatku pracodawcy – płatnikowi, który kwotę ureguluje do US. 

Otrzymanie świadczenie – bez względu na jego wartość, nie stanowi podstawy wymiary składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne.

2018 – wyższe limity

W ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych mamy wiele zmian od przyszłego roku, są także różnice w kwotach wolnych od opodatkowania. Jeśli chodzi o omawiany temat, to w 2018 roku wolne od opodatkowania będą :

  • świadczenia otrzymywane przez emerytów lub rencistów w związku z łączącym ich uprzednio z zakładem pracy stosunkiem służbowym, stosunkiem pracy lub spółdzielczym stosunkiem pracy, w tym od związków zawodowych, do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 3 000 zł (wzrost o 720 zł w porównaniu do 2017 roku),
  • wartość otrzymanych przez pracownika w związku z finansowaniem działalności socjalnej, o której mowa w przepisach o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych, rzeczowych świadczeń oraz otrzymanych przez niego w tym zakresie świadczeń pieniężnych, sfinansowanych w całości ze środków zakładowego funduszu świadczeń socjalnych lub funduszy związków zawodowych, łącznie do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 1 000 zł (wzrost o 620 zł w porównaniu do 2017 roku), rzeczowymi świadczeniami nie są bony, talony i inne znaki, uprawniające do ich wymiany na towary lub usługi.