Prawa i obowiązki w toku czynności sprawdzających

Piotr Juszczyk

Prawa i obowiązki zarówno podatnika jak i organu podatkowego w toku czynności sprawdzających zostały określone w ordynacji podatkowej. Zapraszamy do zapoznania się z nimi.

Prawa i obowiązki podatnika i organu podatkowego w toku czynności sprawdzających

Przede wszystkim, gdy organ podatkowy podczas weryfikacji  złożonej deklaracji, organ podatkowy stwierdzi, że zawiera ona błędy rachunkowe lub inne oczywiste omyłki albo też, że wypełniona została niezgodnie z wymogami, to organ podatkowy ma dwie możliwości. Działania te uzależnione są od charakteru oraz zakresy uchybień.

  1. Organ podatkowy dokonuje korekty deklaracji, poprzez naniesienie stosownych poprawek lub uzupełnień. Organ podatkowy dokonuje korekty deklaracji, jeśli zmiana kwoty rozliczenia wykazanego w deklaracji nie przekracza 5000 zł. Gdy organ podatkowy skorzysta z tego prawa, wówczas musi przesłać kopię korekty deklaracji wraz z informacją jakie zmiany dokonano. Podatnik po otrzymaniu korekty, może się z nią zgodzić lub wnieść w ciągu 14 dnia sprzeciw. Wniesienie sprzeciwu anuluję korektę, którą dokonał organ.
  2. Organ podatkowy zwraca się do podatnika o dokonanie korekty, jeśli w wyniku korekty wartość zmiany kwoty rozliczenia wykazanego w deklaracji przekracza 5000 zł. Oprócz tego, organ zwraca się o złożenie wyjaśnień, wskazując przyczyny, z powodu których informacje zawarte w deklaracji podaje się w wątpliwość.

Organ podatkowy również wezwie do złożenia wyjaśnień jeśli deklaracja zostanie złożona niezgodnie z ustalonymi wymaganiami.
Podatnik, który nie złoży w ustawowym terminie deklaracji, pomimo ciążącego na nim obowiązku, organ podatkowy może żądać złożenia wyjaśnień lub wezwać do jej złożenia. Wartym podkreślenia jest fakt, że złożenie deklaracji w ramach czynności sprawdzających nie wyklucza możliwości ukarania mandatem. Dzieję się tak, że podatnik nie będzie już miał prawa złożenia czynnego żalu.
Czynności sprawdzające mogą być również przeprowadzone, jeśli podatnik w deklaracji wskazał zwrot podatku. Organ w takim wypadku podejmie czynności sprawdzające, gdy zasadność zwrotu wymaga weryfikacji. Prawem organu w tym przypadku będzie możliwość przedłużenia zwrotu podatku. Przedłużenie terminu następuje w formie postanowienia. Na postanowienie przysługuje zażalenie, które można wnieść w ciągu 7 dni od dnia jego otrzymania.

Kolejne prawa i obowiązki przy czynnościach sprawdzających

Organ podatkowy ma prawo żądania okazania dokumentów. Natomiast obowiązkiem podatnika jest ich udostępnienie. Dzieję się tak np. gdy podatnik skorzysta z ulg.
W przypadku gdy podatnik poniósł np. wydatki na cele mieszkaniowe, to organ ma prawo dokonać oględzin lokalu mieszkalnego. Oględziny lokalu mieszkalnego, mogą być dokonane jeśli jest to niezbędne do zweryfikowania stany faktycznego. Zaś same oględziny dokonuje się za zgodą podatnika. Organ podatkowy ustala termin oględzin z podatnikiem. Samo ustalenie dokumentuje się w formie adnotacji. Adnotacja zamieszczana jest w aktach sprawy. Natomiast z samych oględzin sporządza się protokół.
Czynności sprawdzające mogą być również poprowadzone u kontrahenta podatnika. Będziemy mówić w takim przypadku o kontroli krzyżowej. Dzieje się tak jeśli u naszego kontrahenta np. jest prowadzona kontrola. Wówczas organ podatkowy może się zwrócić do nas o przedstawienie dokumentów, w zakresie objętym kontrolą naszego kontrahenta. Poprzez takie czynności organ weryfikuje ich prawidłowość i rzetelność. Czynności te dokumentowane są w protokole. Ważne, podatnik wezwany do złożenia/okazania dokumentów jest zobowiązany tego dokonać. W przypadku uchylenia się z tego obowiązku, naraża się na karę porządkową.