Opodatkowanie działalności gospodarczej za granicą
Każdy kto prowadzi działalność w Polsce lub rozważał jej prowadzenie zdaje sobie sprawę z jak wysokimi obciążeniami finansowymi to się wiąże. Dlatego wielu przedsiębiorców szuka wyższych zarobków za granicą lub nawet rejestruje tam swoją działalność. Jak wygląda opodatkowanie działalności gospodarczej za granicą? Jak je wykazać w Polskim rozliczeniu podatkowym? Postaram się przybliżyć w tym artykule.
Pojęcie zagranicznego zakładu
Polscy obywatele, podobnie jak obywatele innych krajów UE mogą zakładać działalność gospodarczą poza granicami kraju. Prawodawstwo unijne umożliwia także świadczenie usług przez usługodawcę z jednego państwa UE na terytorium drugiego, bez konieczności zakładania działalności gospodarczej poza swoim krajem. Wynika to z art. 56-62 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE) , który gwarantuje swobodę przepływu osób, towarów, usług i kapitału. Przepisy TFUE nakładają na organy państwa, w którym jest wykonywana usługa obowiązek aby przedsiębiorca z innego kraju był traktowany jak przedsiębiorca krajowy.
Modelowa Konwencja OECD, na której opierają się umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania (UPO) wprowadza poprzez art. 7 ogólną zasadę, zgodnie z którą przedsiębiorstwo jednego państwa nie może być opodatkowane w drugim państwie, jeżeli nie prowadzi w tym drugim państwie działalności za pośrednictwem położonego w tym państwie stałego zakładu. Oznacza to, że jeśli polski przedsiębiorca posiada w innym państwie zakład w rozumieniu odpowiedniej UPO zyski przedsiębiorstwa przypisane do tego zakładu opodatkowane są w tym państwie. Definicja zakładu określona została w polskich przepisach w art. 5 a pkt 22 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jednak pierwszeństwo mają definicje stosowane w poszczególnych UPO, których stroną jest Polska. Zakład w rozumieniu art. 5 Konwencji to stała placówka gospodarcza, przez którą prowadzona jest całkowicie lub częściowo działalność przedsiębiorstwa. Określenie zakład obejmuje w szczególności:
- siedzibę zarządu;
- oddział;
- biuro;
- fabrykę;
- warsztat;
- kopalnię, źródło ropy lub gazu, kamieniołom lub każde inne miejsce wydobywania zasobów naturalnych;
- plac budowy, prace montażowe lub instalacyjne tylko jeśli trwają dłużej niż dwanaście miesięcy;
- osobę, która działa w imieniu przedsiębiorstwa oraz posiada i zwyczajowo wykonuje pełnomocnictwo do zawierania umów.
W praktyce polski przedsiębiorca nie musi posiadać żadnego pomieszczenia lub wykorzystywać trwałych urządzeń do swojej działalności aby zgodnie z UPO prowadził zagraniczny zakład. Wystarczy posiadanie pewnej przestrzeni do własnej dyspozycji. Przykłady posiadania stałej placówki gospodarczej za granicą:
- Pracownik przedsiębiorcy upoważniony jest do wykorzystywania biura zagranicznego kontrahenta w celu nadzorowania wykonania kontraktu przez tego kontrahenta. W takim przypadku biuro oddane do dyspozycji może stanowić placówkę.
- Podwykonawca wykonuje prace powyżej 12 miesięcy na placu budowy zajmowanym przez innych podwykonawców. Każdy z nich posiada stały zakład na placu budowy.
- Przedsiębiorca wynajmuje na zmianę różne pomieszczenia biurowe w jednym biurowcu. Przedsiębiorca ma stałą placówkę w biurowcu gdyż stanowi on całość pod względem geograficznym.
- Przedsiębiorca nielegalnie zajmuje pomieszczenie, w którym prowadzi działalność gospodarczą. Uznaje się, że ma w nim stały zakład.
- Przedstawiciel przedsiębiorcy za granicą pracuje na własny rachunek i ponosi ryzyko tej działalności. Przedsiębiorca nie posiada zagranicznego zakładu gdyż przedstawiciel działa we własnym imieniu i na własną odpowiedzialność.
W praktyce rozstrzygnięcie kwestii, czy podatnik prowadzi za granicą działalność gospodarczą za pomocą zakładu, zawsze wymaga indywidualnej oceny konkretnego stanu faktycznego na tle postanowień właściwej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania.
Opodatkowanie działalności gospodarczej za granicą
Przedsiębiorca posiadający polską rezydencję podatkową osiągający dochody z zagranicy poprzez położony tam zakład ma obowiązek rozliczyć się w Polsce od całości swoich dochodów z uwzględnieniem odpowiednich metod unikania podwójnego opodatkowania. W zależności od wybranej formy opodatkowania w Polsce rozliczenie może wyglądać następująco:
Przykład 1
Polski przedsiębiorca osiąga dochody z działalności gospodarczej w Niemczech poprzez położony tam zakład. Podatnik wybrał w Polsce formę opodatkowania na zasadach ogólnych. UPO zawarta z Republiką Federalną Niemiec przewiduje metodę wyłączenia z progresją. Dochód podatnika przypisany do niemieckiego zakładu będzie zwolniony w Polsce jednak będzie miał wpływ na wysokość stopy procentowej, która zostanie użyta do wyliczenia podatku od dochodów podlegających opodatkowaniu w Polsce. Przedsiębiorca wykaże dochód niemiecki w PIT-ZG oraz PIT-36.
Przykład 2
Polski przedsiębiorca osiąga dochody z działalności gospodarczej w Holandii poprzez położony tam zakład. Podatnik wybrał w Polsce formę opodatkowania na zasadach ogólnych. UPO zawarta z Królestwem Niderlandów przewiduje metodę proporcjonalnego odliczenia. Dochód podatnika przypisany do holenderskiego zakładu będzie opodatkowany w Polsce łącznie z dochodami osiągniętymi z działalności gospodarczej prowadzonej na terenie Polski. Podatek zapłacony za granicą zostanie odliczony od podatku obliczonego wg skali jednak tylko w części przypadającej na dochód holenderski. Przedsiębiorca wykaże dochód holenderski w PIT-ZG, części D PIT-36, PIT-B oraz ulgę abolicyjną w PIT/O.
Przykład 3
Polski przedsiębiorca osiąga dochody z działalności gospodarczej w Norwegii poprzez położony tam zakład. Podatnik wybrał w Polsce formę opodatkowania podatkiem liniowym. UPO zawarta z Królestwem Norwegii przewiduje metodę wyłączenia z progresją. Dochód podatnika przypisany do norweskiego zakładu będzie zwolniony w Polsce, nie będzie miał także wpływu na wysokość stopy procentowej. Przedsiębiorca złoży PIT-36L oraz PIT-B wykazując jedynie polskie dochody.
Przykład 4
Polski przedsiębiorca osiąga dochody z działalności gospodarczej w Dani poprzez położony tam zakład. Podatnik wybrał w Polsce formę opodatkowania podatkiem liniowym. UPO zawarta z Królestwem Dani przewiduje metodę proporcjonalnego odliczenia. Dochód podatnika przypisany do duńskiego zakładu będzie opodatkowany w Polsce łącznie z dochodami osiągniętymi z działalności gospodarczej prowadzonej na terenie Polski. Podatek zapłacony za granicą zostanie odliczony od podatku obliczonego wg stawki 19% jednak tylko w części przypadającej na dochód zagraniczny. Przedsiębiorca wykaże dochód holenderski w PIT-ZG, PIT-36L, PIT-B oraz ulgę abolicyjną w PIT/O.
Przykład 5
Polski przedsiębiorca osiąga dochody z działalności gospodarczej w USA poprzez położony tam zakład. Podatnik wybrał w Polsce formę opodatkowania zryczałtowanym podatkiem dochodowym. UPO zawarta z Rządem Stanów Zjednoczonych Ameryki przewiduje metodę proporcjonalnego odliczenia. Dochód podatnika przypisany do amerykańskiego zakładu będzie opodatkowany w Polsce łącznie z dochodami osiągniętymi z działalności gospodarczej prowadzonej na terenie Polski. Podatek zapłacony a granicą zostanie odliczony od ryczałtu jednak w części przypadającej na dochód zagraniczny. Przedsiębiorca złoży PIT-28, PIT-28A oraz wykaże ulgę abolicyjną w PIT/O.
Przykład 6
Polski przedsiębiorca osiąga dochody z działalności gospodarczej w Holandii poprzez położony tam zakład. Podatnik wybrał w Polsce formę opodatkowania podatkiem liniowym. Podatnik w Polsce osiąga przychody jedynie z najmu prywatnego opodatkowanego ryczałtem ewidencjonowanym. UPO zawarta z Królestwem Niderlandów przewiduje metodę proporcjonalnego odliczenia. Dochód podatnika przypisany do zagranicznego zakładu nie łączy się z dochodem z najmu prywatnego. Przedsiębiorca złoży PIT-28, w którym wykaże przychody z najmu prywatnego oraz PIT-ZG, PIT-36L, PIT/O, w których rozliczy dochody zagraniczne.
Podziel się nim ze znajomymi
