Różne stawki VAT na (prawie) taki sam produkt? Zobacz, co się zmieniło w tej kwestii

W dniu 05 marca 2019 Rząd przyjął projekt nowej matrycy stawek VAT. Czym jest nowa matryca stawek VAT?  Jakie wynikają konsekwencje jej wprowadzenia? Po szczegóły zapraszam do dzisiejszego wpisu. 

Na czym polega zmiana?

Obecnie towary i usługi podlegające czynnościom opodatkowanym VAT identyfikowane są na podstawie Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług – PKWiU 2008. Samo MF przyznaje, że system stawek podatku VAT oparty na PKWiU jest rozbudowany i skomplikowany, co powoduje znaczne utrudnienia w prowadzeniu działalności – problemy z koniecznością dokonania przez podatnika prawidłowego przyporządkowania towaru lub usługi do odpowiedniego grupowania PKWiU, co jest związane ze stosowaniem właściwych stawek podatku.
W praktyce niektóre tożsame grupy towarowe opodatkowane są dwiema a nawet trzema stawkami podatku np. produkty piekarnicze lub prasa- 5%, 8% i 23%.
W celu radykalnego uproszczenia systemu stawek MF planuje odejście od PKWiU 2008 na rzecz:

  • Nomenklatury scalonej (CN) w zakresie towarów, oraz
  •  aktualnej Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług PKWiU 2015 w zakresie usług (CN dotyczy wyłącznie towarów).

*Nomenklatura scalona CN to klasyfikacja celna, która porządkuje wszystkie towary znajdujące się w obrocie. Każdy towar jest klasyfikowany w odpowiednim grupowaniu CN (dział, pozycja, podpozycja, kod), której strukturę określa Światowa Organizacja Celna oraz Komitet Kodeksu Celnego Unii Europejskiej.
Nowe wzory druków ZUS

Podstawowe założenia nowej matrycy stawek

Matryca stawek VAT zbudowana jest w ten sposób aby ułatwić przyporządkowanie danego towaru i usługi do odpowiedniej stawki VAT. Oparta jest na następujących założeniach:

  • przyjęcie jednej stawki podatku dla całych działów CN;

Przykład

Dział 19CN Przetwory ze zbóż, mąki, skrobi lub mleka; pieczywa cukiernicze. W dziale tym klasyfikowane jest m.in. pieczywo i wyroby ciastkarskie. Obecnie pieczywo świeże objęte jest stawkami 5% lub 8% w zależności od daty przydatności do spożycia (termin graniczny 14 dni), wyroby ciastkarskie objęte są stawkami 8% lub 23% w zależności od daty przydatności do spożycia (termin graniczny 45 dni). Od 1 stycznia 2020 produkty z działu 19CN objęte mają być jednolitą stawką 5%.

  • przyjęcie zasady „równania w dół” w przypadku konieczności zmiany stawki VAT;
  • zrównoważenie wprowadzenia prostej matrycy stawek podwyżkami stawek na wybrane (nieliczne) towary i usługi.

Przykład 

Soki z owoców i warzyw inne niż 100% traktowane będą od 1 stycznia 2020 jak inne napoje np. kawa, herbata, woda butelkowana i objęte stawką 23%. Obecnie soki owocowe, warzywne objęte są 5% stawką, gdy udział masowy soku wynosi nie mniej niż 20% składu surowcowego.

Stawki VAT w praktyce

W związku ze zmianami w dyrektywie VAT część przepisów dotyczących nowych stawek VAT obowiązywać ma już od 1 czerwca 2019. Z tym dniem stawki obniżone zostaną:

  • do 5% na książki wszelkiego rodzaju również w formie elektronicznej;
  • do 8% na gazety, dzienniki i czasopisma wszelkiego rodzaju w tym w formie elektronicznej (UWAGA – stawka na czasopisma specjalistyczne ulegnie podwyższeniu z 5% na 8%).

Od 1 stycznia 2020 konsekwencją wprowadzenia nowej matrycy stawek będzie obniżenie stawek na niektóre towary m.in.:

  • owoce tropikalne i cytrusowe, niektóre orzechy jadalne, skórki owoców cytrusowych lub melonów -z 8% na 5% tak jak pozostałe owoce;
  • pieczywo każdego rodzaju włącznie z ciastkami – z 8% i 23% na 5% bez względu na daty przydatności do spożycia;
  • zupy, buliony, żywność homogenizowana i dietetyczna – z 8% na 5%;
  • musztarda, słodka papryka, niektóre przyprawy przetworzone (pieprz, tymianek) – z 23% na 5%;
  • żywność dla niemowląt i małych dzieci, smoczki, pieluszki oraz foteliki samochodowe – z 8% na 5%;
  • artykuły higieniczne (podpaski, tampony higieniczne, pieluchy) – z 8% na 5%.

Zgodnie z wyjaśnieniami MF wobec podejścia zakładającego ujednolicenie opodatkowania całych grup towarowych, jak również generalnego obniżania stawek podatku dla produktów niezbędnych do zaspokojenia podstawowych potrzeb człowieka, koniecznym było punktowe podwyższenie stawek podatku dla niektórych, na przykład:

  • niektóre przyprawy nieprzetworzone (np. kmin, kurkuma, gałka muszkatołowa) – z 5% na 8% tak jak pozostałe przyprawy;
  • soki z owoców i warzyw inne niż 100% – z 5% na 23% tak jak większość napojów;
  • homary i ośmiornice oraz inne skorupiaki, mięczaki i bezkręgowce wodne (m.in. kraby, langusty, krewetki, ostrygi, małże, ślimaki) oraz przetwory z nich, kawior oraz namiastki kawioru, jak również sprzedawane w różnego rodzaju placówkach gastronomicznych posiłki, których składnikiem są ww. produkty – z 5% na 23%;
  • lód – używany do celów spożywczych i innych celów chłodniczych – z 8% na 23%.

Więcej szczegółów na temat zmian w VAT w tym artykule.