Czy należy tą składkę pobierać tylko w przypadku umowy o pracę, czy przy zleceniu także? Kto ją finansuje? Czy wysokość wynagrodzenia ma znaczenie? Jakie wykluczenia przewidział ustawodawca?

Przeznaczenie składek

Na wstępie warto wspomnieć o tym, że fundusz pracy jest państwowym funduszem celowym. Środki z tego tytułu są przeznaczane na finansowanie aktywizacji osób bezrobotnych i ich powrotu na rynek pracy. Głównie ze środków Funduszu Pracy finansuje się:

  • zasiłki dla bezrobotnych,
  • wydatki na aktywne przeciwdziałanie bezrobociu poprzez:
    • finansowanie prac interwencyjnych,
    • finansowanie robót publicznych,
    • udzielanie pożyczek bezrobotnym, którzy planują rozpocząć działalność gospodarczą,
    • udzielanie pożyczek przedsiębiorstwom, które tworzą nowe miejsca pracy,
    • pokrywanie kosztów przyuczania lub przekwalifikowania bezrobotnych,
    • refundowanie zakładom pracy kosztów zatrudnienia absolwentów,
  • przygotowanie zawodowe młodzieży – młodocianych oraz uczniów szkół zawodowych,
  • wydatki na zasiłki przedemerytalne i świadczenia przedemerytalne.

Wysokość składki na Fundusz Pracy określa ustawa budżetowa. Obecnie wynosi ona 2,45% podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.

Kiedy należy naliczać FP_

Obowiązek opłacania

Zgodnie z art. 104 ust. 1 ustawy z dnia 20.04.2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy składki na FP opłaca się od kwot stanowiących podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe, wynoszących w przeliczeniu na okres miesiąca co najmniej minimalne wynagrodzenie za pracę (w 2017 r. 2000 zł). Czyli FP należy opłacać z tytułu umowy o pracę, zlecenia, jak i działalności gospodarczej, ale pod warunkiem, że podstawa do opłacania składek emerytalnej i rentowej jest nie mniejsza niższa niż minimalne wynagrodzenie za prace. Co ważne przy FP nie stosuje się ograniczenia co do 30-krotności. Katalog osób, za które płatnik zobowiązany jest z własnych funduszy opłacać FP został określony w art. 104 ust. 1 ustawy z dnia 20.04.2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku i są to między innymi :

  • pracownicy,
  • osoby pozostające w stosunku służbowym,
  • osoby wykonujące pracę nakładczą,
  • zleceniobiorcy,
  • osoby wykonujące pracę w okresie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania,
  • pobierający stypendia sportowe,
  • osoby prowadzące działalność gospodarczą.

Wyłączenia

Nie ma obowiązku opłacania tej składki w odniesieniu do :

  • duchownych,
  • pobierających zasiłek stały,
  • pobierających świadczenia pielęgnacyjne, specjalny zasiłek opiekuńczy lub dodatek do zasiłki rodzinnego z tytułu samotnego wychowywania dziecka,
  • pobierających zasiłek dla opiekuna,
  • podlegających ubezpieczeniu społecznemu rolników,
  • żołnierzy niezawodowych w służbie czynnej,
  • odbywających zastępcze formy służby wojskowej,
  • przebywających na urlopach wychowawczych oraz pobierających zasiłek macierzyński,
  • pobierających świadczenie szkoleniowe,
  • osób świadczących pracę na podstawie umowy uaktywniającej,
  • osób sprawujących osobistą opiekę nad dzieckiem w czasie urlopu wychowawczego,
  • pracowników powracających z urlopu macierzyńskiego, urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, urlopu rodzicielskiego lub urlopu wychowawczego w okresie 36 miesięcy począwszy od pierwszego miesiąca po powrocie z urlopu,
  • za osoby zatrudnione, które ukończyły 50 rok życia i w okresie 30 dni przed zatrudnieniem pozostawały w ewidencji bezrobotnych powiatowego urzędu pracy, przez okres 12 miesięcy, począwszy od pierwszego miesiąca po zawarciu umowy o pracę,
  • za skierowanych zatrudnionych bezrobotnych, którzy nie ukończyli 30 roku życia, przez okres 12 miesięcy, począwszy od pierwszego miesiąca po zawarciu umowy o pracę,
  • kobiet po 55. roku życia,
  • mężczyzn po 60 roku życia

Sumowanie podstaw

Jak wskazano w art. 104 ust. 3 i 4 ustawy z dnia 20.04.2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku, jeśli mamy kilka źródeł przychodu, obowiązek opłacania składek na fundusz pracy powstaje wtedy, gdy łączna kwota stanowiąca podstawę wymiaru składek wynosi co najmniej minimalne wynagrodzenie za pracę.

Przykład 1 – Osoba w danym miesiącu osiąga przychód z tytułu dwóch umów zlecenie, jedna na kwotę 1500 zł, a druga 700 zł. Po zsumowaniu daje nam to 2200 zł, czyli kwotę większą niż minimalne wynagrodzenie za pracę, a co za tym idzie płatnicy składek z obu tytułów muszą opłacić FP. Osoba, do której ma zastosowanie ten przepis, składa stosowne oświadczenie każdemu zleceniodawcy.

Przykład 2 – Osoba prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą i opłaca składki od minimalnej podstawy na małym ZUS, czyli od kwoty 600 zł, dodatkowo w styczniu podpisała umowę zlecenie na kwotę 1500 zł, wypłata została dokonana na koniec tego miesiąca. Oznacza to, że miesiącu lutym z obu tytułów musi zostać opłacony FP. Ze zlecenie finansuje ją zleceniodawca, a z działalności osoba która ją prowadzi. Dodatkowo osoba ta jest zobowiązana do poinformowania ZUS, o tym że FP w danym okresie będzie opłacany.

Wynagrodzenie częściowe, a FP

Ustawodawca określił, że najważniejszym kryterium rozstrzygającym o tym, czy FP należy opłacać jest podstawa do opłacania składek emerytalno-rentowych. Jeśli w 2017 roku w przeliczenie na okres jednego miesiąca wynosi co najmniej 2000 zł, to tą składkę należy opłacać. Obowiązek przeliczenia podstawy wymiaru składek na okres miesiąca dotyczy tych przypadków, w których podstawa ta za dany miesiąc jest niższa od minimalnego wynagrodzenia z uwagi na:

  • wykonywanie zatrudnienia przez niepełny miesiąc (np. z powodu rozpoczęcia lub zakończenia zatrudnienia w trakcie miesiąca),
  • wykonywanie pracy przez niepełny miesiąc z powodu pobierania wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy z tytułu choroby albo pobierania zasiłku chorobowego,
  • korzystanie z urlopu bezpłatnego przez część miesiąca,
  • inne nieobecności w pracy, powodujące zmniejszenie należnego wynagrodzenia za pracę.

W takich przypadkach należy ustalać jaka byłaby podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, gdyby praca wykonywana była przez pełny miesiąc. W przypadku ustalenia, że podstawa ta wynosiłaby co najmniej minimalne wynagrodzenie za pracę, składka na Fundusz Pracy jest należna.

Przeliczenia na okres pełnego miesiąca nie dokonuje się w odniesieniu do pracowników zatrudnianych w niepełnym wymiarze czasu pracy w przypadku, gdy przychód pracownika zatrudnionego w niepełnym wymiarze czasu pracy, stanowiący postawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, jest niższy niż minimalne wynagrodzenie. Przeliczenie podstawy wymiaru składek na okres miesiąca dokonywane jest tylko i wyłącznie w celu ustalenia obowiązku opłacania składki na Fundusz Pracy za dany miesiąc.