Jakie mogą być konsekwencje niewypłacenia wynagrodzenia pracownikowi? Jakie uprawnienia może w tym zakresie mieć Państwowa Inspekcja Pracy? Na co może liczyć pracownik, który nie otrzymał wynagrodzenia w terminie?

Spis treści

Prawo do wynagrodzenia

Zgodnie z art. 94 pkt 5 ustawy z dnia 26.06.1974 r. kodeks pracy, pracodawca obowiązany jest terminowo i prawidłowo wypłacać wynagrodzenie. Należy pamiętać, że pracownik nie może zrzec się prawa do wynagrodzenia, ani przenieść tego prawa na inną osobę. Co więcej wypłaty wynagrodzenia za pracę :

  • dokonuje się co najmniej raz w miesiącu, w stałym i ustalonym z góry terminie,
  • płatne raz w miesiącu wypłaca się z dołu, niezwłocznie po ustaleniu jego pełnej wysokości, nie później jednak niż w ciągu pierwszych 10 dni następnego miesiąca kalendarzowego.

Jeżeli ustalony dzień wypłaty wynagrodzenia za pracę jest dniem wolnym od pracy, wynagrodzenie wypłaca się w dniu poprzedzającym. Składniki wynagrodzenia za pracę, przysługujące pracownikowi za okresy dłuższe niż jeden miesiąc, wypłaca się z dołu w terminach określonych w przepisach prawa pracy. Pracodawca musi pamiętać że, na żądanie pracownika, jest obowiązany udostępnić do wglądu dokumenty, na których podstawie zostało obliczone jego wynagrodzenie.

Wynagrodzenie wypłaca się w miejscu, terminie i czasie określonych w regulaminie pracy lub w innych przepisach prawa pracy. Wypłaty dokonuje się w formie pieniężnej. Częściowe spełnienie wynagrodzenia w innej formie niż pieniężna jest dopuszczalne tylko wówczas, gdy przewidują to ustawowe przepisy prawa pracy lub układ zbiorowy pracy. Obowiązek wypłacenia wynagrodzenia może być spełniony w inny sposób niż do rąk pracownika, jeżeli tak stanowi układ zbiorowy pracy lub pracownik uprzednio wyrazi na to zgodę na piśmie.

Konsekwencje niewypłacenia wynagrodzenia pracownikowi

Księgowi inFaktu Ocena Cena
Jadwiga Troczyńska
9.8 Znakomity
Cena od 220 zł netto / m-c
Zobacz ofertę
Izabela Tomczak-Dogońska
9.9 Znakomity
Cena od 298 zł netto / m-c
Zobacz ofertę
Zobacz wszystkich księgowych

Skutki 

Konsekwencjami niewypłacenia wynagrodzenie w terminie mogą być:

  • odsetki,
  • odszkodowanie dla pracownika,
  • rozwiązanie stosunku pracy,
  • kary za wykroczenia przeciw prawo pracowniczym,
  • zgłoszenie sprawy do PIP

Odsetki

Zgodnie z art. 359 § 1 ustawa z dnia 23.04.1964 r. kodeks cywilny odsetki od sumy pieniężnej należą się tylko wtedy, gdy to wynika z czynności prawnej albo z ustawy, z orzeczenia sądu lub z decyzji innego właściwego organu.

Oznacza to, że pracownik któremu niewypłacono wynagrodzenie w terminie ma prawo wystąpienia z roszczeniem wypłaty odsetek za czas opóźnienia. Ma być to forma rekompensaty dla pracownika. Odsetki nalicza się od kwoty wynagrodzenia brutto i nie stosuje się przy ich wyliczaniu zasady zaokrąglania do pełnych złotych. Należy pamiętać, że kwestie te nie zostały uregulowane w kodeksie pracy i pracodawca nie ma bezwzględnego obowiązku wypłaty odsetek od zaległego wynagrodzenia. Jeśli natomiast zostaną wypłacone, to nie podlegają one opodatkowaniu ani oskładkowaniu.

Odszkodowanie

W związku z tym, że pracownik nie otrzymał wynagrodzenia w terminie, może ponieść określone szkody związane z jego zobowiązaniami terminowymi, takimi jak np. kredyty bankowe, których nieuregulowanie w odpowiednim czasie może doprowadzić do naliczenia dodatkowych opłat. W takiej sytuacji, pracownik ma prawo dochodzić od pracodawcy naprawienia szkody w pełnej wysokości, żądając odszkodowania.

Jeśli pracownik i pracodawcą nie dojdą do porozumie w zakresie wypłaty odszkodowania, sprawę rozstrzyga właściwy sąd pracy. Pracownik w składanym do sądu pozwie musi określić wartość powstałej szkody oraz związek przyczynowo skutkowy pomiędzy nieterminową wypłatą, a poniesioną szkodą.

Rozwiązanie stosunku pracy

Odnosząc się do art. 55 § 11 ustawy z dnia 26.06.1974 r. kodeks pracy należy wskazać, że pracownik może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia wtedy, gdy pracodawca dopuścił się ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków wobec pracownika – jednym z takich obowiązków jest brak wypłaty wynagrodzenia. W takim przypadku pracownikowi przysługuje odszkodowanie w wysokości wynagrodzenia za okres wypowiedzenia. W przypadku rozwiązania umowy o pracę zawartej na czas określony odszkodowanie przysługuje w wysokości wynagrodzenia za czas, do którego umowa miała trwać, nie więcej jednak niż za okres wypowiedzenia.

Kary za wykroczenia przeciw prawo pracowniczym

Naruszenie tego obowiązku jest wykroczeniem przeciw prawo pracowniczym i zgodnie z art. 282 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 26.06.1974 r. kodeks pracy podlega karze grzywny od 1.000 zł do 30.000 zł.

Zgłoszenie sprawy do PIP

Zgodnie z art. 11 pkt. 7 ustawy z dnia 13.04.2007 r. o Państwowej Inspekcji Pracy, w razie stwierdzenia naruszenia przepisów prawa pracy lub przepisów dotyczących legalności zatrudnienia właściwe organy Państwowej Inspekcji Pracy są uprawnione odpowiednio do nakazania pracodawcy wypłaty należnego wynagrodzenia za pracę, a także innego świadczenia przysługującego pracownikowi; nakazy w tych sprawach podlegają natychmiastowemu wykonaniu.

Należy wskazać, iż inspektor pracy może nakazać pracodawcy wypłatę należnego wynagrodzenia za pracę pod warunkiem, iż wypłata tego świadczenia oraz jego wysokość jest oczywista i bezsporna. Natomiast w przypadku gdy wypłata wynagrodzenia nie jest jednoznaczna, wówczas właściwym do rozstrzygnięcia tej kwestii jest Sąd Pracy.

Organem właściwym do przeprowadzania czynności nadzorczo – kontrolnych do którego można składać skargi na pracodawcę jest właściwy miejscowo Okręgowy Inspektor Pracy.