Jakie przychody mogą wpłynąć na zawieszenie lub obniżenie renty socjalnej? Do jakiej kwoty można dorabiać bez konsekwencji?

Aneta Socha-Jaworska

Jakie przychody mogą wpłyną na zawieszenie renty socjalnej? W jakiej wysokości muszę być osiągane? Które przychody są neutralne dla celów zawieszenia renty?

Renta socjalna – podmioty uprawnione

Zgodnie z art. 4 ustawy z dnia 27.06.2003 r. o rencie socjalnej, świadczenie to przysługuje osobie pełnoletniej całkowicie niezdolnej do pracy z powodu naruszenia sprawności organizmu, które powstało:

  1. przed ukończeniem 18. roku życia,
  2. w trakcie nauki w szkole lub w szkole wyższej – przed ukończeniem 25. roku życia,
  3. w trakcie studiów doktoranckich lub aspirantury naukowej.

Ustawodawca uzależnił okres otrzymywania tego świadczenia od okresu niezdolności danej osoby do pracy. Renta socjalna stała przysługuje osobie, której całkowita niezdolność do pracy jest trwała. Ustalenia całkowitej niezdolności do pracy dokonuje lekarz orzecznik ZUS. Natomiast renta socjalna okresowa przysługuje, jeśli niezdolność jest okresowa (wskazany w decyzji z ZUS).

Jakie przychody mogą wpłyną na zawieszenie renty socjalnej

Kto nie otrzyma renty socjalnej?

Renta socjalna nie przysługuje osobie uprawnionej do:

  • emerytury,
  • uposażenia w stanie spoczynku,
  • renty z tytułu niezdolności do pracy,
  • renty inwalidzkiej
  • pobierania świadczenie o charakterze rentowym z instytucji zagranicznych,
  • renty strukturalnej,
  • zasiłku przedemerytalnego,
  • świadczenia przedemerytalnego,
  • nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego.

Ponadto świadczenie to nie przysługuje:

  • osobie będącej właścicielem lub posiadaczem (samoistnym lub zależnym) nieruchomości rolnej o powierzchni użytków rolnych przekraczającej 5 ha przeliczeniowych,
  •  za okres tymczasowego aresztowania lub odbywania kary pozbawienia wolności (poza osobami odbywającymi karę pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego).

Obniżenie renty socjalnej

Należy też wiedzieć, że w przypadku zbiegu uprawnień do renty socjalnej z uprawnieniem do renty rodzinnej kwota renty socjalnej ulega takiemu obniżeniu, aby łączna kwota obu świadczeń nie przekraczała 200% kwoty najniższej renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy. Kwota obniżonej renty socjalnej nie może być niższa niż 10% kwoty najniższej renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy. Co więcej, renta socjalna nie przysługuje, jeżeli kwota renty rodzinnej przekracza 200% kwoty najniższej renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy.

Zawieszenie renty socjalnej

Jak określają przepisy, prawo do renty socjalnej zawiesza się w razie osiągania przychodu z tytułu działalności podlegającej obowiązkowi ubezpieczenia społecznego.

Ustawodawca pod pojęciem przychodów, które mają wpływ na zawieszenie renty socjalnej rozumie:

  • zatrudnienie na podstawie umowy o pracę, pracę nakładczą, zlecenie, umowy agencyjnej, umowy o dzieło,
  • przychód za czynną służbę wojskową w Wojsku Polskim lub okresy jej równorzędne albo okresy zastępczych form tej służby,
  • przychód osiągany z tytułu pełnienia w Polsce służby:
    • w Policji (Milicji Obywatelskiej),
    • w Urzędzie Ochrony Państwa, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego i Agencji Wywiadu, Służbie Kontrwywiadu Wojskowego i Służbie Wywiadu Wojskowego oraz Centralnym Biurze Antykorupcyjnym (w organach bezpieczeństwa publicznego),
    • w Straży Granicznej,
    • w Służbie Więziennej,
    • w Państwowej Straży Pożarnej,
    • w Służbie Celnej,
    • w Biurze Ochrony Rządu,
    • w Służbie Celno-Skarbowej,
    • w Służbie Ochrony Państwa,
  • kwoty pobranych zasiłków: chorobowego, macierzyńskiego i opiekuńczego oraz wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy, kwoty świadczenia rehabilitacyjnego i wyrównawczego, zasiłku wyrównawczego i dodatku wyrównawczego,
  • działalność gospodarczą a dokładnie zadeklarowaną podstawę wymiaru składki na ubezpieczenia społeczne,
  • inną pracę zarobkową,
  • przychodu za granicą z tytułów wymienionych wyżej (kwoty przychodu wyrażone w walucie obcej przeliczane są wg średniego kursu złotego do waluty obcej, ogłoszony przez Narodowy Bank Polski, z ostatniego dnia roboczego miesiąca, w którym przychód został osiągnięty),
  • przychody innych niż wymieniony wyżej opodatkowanych na zasadach ogólnych np.umowy zlecenia przez uczniów szkół ponadpodstawowych i studentów, którzy nie ukończyli 26 lat życia oraz honoraria z tytułu działalności artystycznej lub twórczej,
  • przychody z tytułu umowy najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy lub innych umów o podobnym charakterze, opodatkowanych na podstawie przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne.

Prawo do renty socjalnej zawiesza się za miesiąc, w którym zostały osiągnięte przychody w łącznej kwocie wyższej niż 70% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za kwartał kalendarzowy ostatnio ogłoszonego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego do celów emerytalnych.

Od dnia 1 marca 2018 r. kwota przychodu odpowiadająca 70% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za IV kwartał 2017 r. ogłoszonego do celów emerytalnych wynosi 3161,70 zł.

Osoba pobierająca rentę socjalną lub jej przedstawiciel ustawowy są obowiązani niezwłocznie powiadomić organ wypłacający rentę socjalną o osiąganiu przychodu w kwocie powodującej zawieszenie prawa do renty socjalnej. Powiadomienie następuje w formie pisemnego oświadczenia. W przypadku gdy składki na ubezpieczenia społeczne są odprowadzane przez płatnika składek, osoba pobierająca rentę socjalną jest obowiązana do przedstawienia zaświadczenia albo oświadczenia określającego kwotę przychodu.