Jak rozliczyć obrót kryptowalutami w ramach działalności gospodarczej i poza nią?Stanowisko Ministerstwa Finansów
Jak rozliczyć bitcoin, a właściwie przychód z obrotu kryptowalutami – to temat szczególnie aktualny w związku ze zbliżającym się zakończeniem roku podatkowego. W tej kwestii wypowiedziało się również Ministerstwo Finansów. Co wynika z przedstawionego komunikatu i czy jest on wiążący dla podatników i organów podatkowych? Sprawdźmy
Jak rozliczyć bitcoin – informacja Ministerstwa Finansów
W dniu 4 kwietnia 2018 r. „Aktualnościach” na stronie Ministerstwa Finansów pojawiła się informacja dotycząca skutków podatkowych obrotu kryptowalutami w zakresie podatku dochodowego, VAT oraz PCC.
W zakresie podatku dochodowego, Ministerstwo Finansów informuje w związku ze zbliżającym się terminem złożenia deklaracji podatkowej za rok 2017, że należy w niej wykazać również przychody z obrotu kryptowalutami.
Powtórzone zostało tutaj, ugruntowane już stanowisko prezentowane w interpretacjach podatkowych, że przychody z obrotu kryptowalutami można rozliczyć:
- poza działalnością gospodarczą – jako przychód z praw majątkowych (jeżeli sprzedaż taka nie nosi znamion działalności gospodarczej), bądź też
- w ramach działalności gospodarczej.
Ministerstwo Finansów wskazuje ponadto, że „obrót kryptowalutami generuje przychód m.in. w przypadku:
- sprzedaży kryptowaluty (zamiany kryptowaluty na walutę tradycyjną, np. złotówki (PLN), euro (EUR), dolara amerykańskiego (USD),
- zamiany kryptowaluty na inną kryptowalutę, na towar lub na usługę. Zamianę kryptowaluty należy traktować jako formę jej odpłatnego zbycia, analogicznie jak zamianę jakichkolwiek innych praw majątkowych, np. wierzytelności.”
Powyższe oznacza, że Ministerstwo opowiada się za przyjęciem poglądu wyrażanego w interpretacjach wydawanych z końcem 2017 oraz początkiem 2018 roku.
Przedstawione zostały również informacje dotyczące kosztów uzyskania przychodów, tutaj MF wychodzi nieco poza poglądy prezentowane w interpretacjach, wskazuje bowiem, że podatnik będzie miał możliwość rozliczenia kosztów nieudokumentowanych fakturą, jeżeli zostaną w inny sposób rzetelnie udokumentowane, nie ma natomiast informacji, czym z punktu widzenia MF jest takie rzetelne udokumentowanie.
„Warto zauważyć, że podatkowa księga przychodów i rozchodów jest uproszczoną i sformalizowaną formą ewidencjonowania zdarzeń gospodarczych, dlatego też podatnik:
- może dokonywać w niej zapisów wyłącznie na podstawie ściśle określonych dokumentów [8], takich jak np. faktury czy rachunki. Z tych względów dokumenty w postaci np. wyciągów z historią transakcji giełdowych z internetowej giełdy kryptowalut, czy wyciągów z kont bankowych z historia transakcji nie stanowią dowodów księgowych w rozumieniu przepisów i przychody oraz koszty uzyskania przychodu udokumentowane wyłącznie w ten sposób nie mogą zostać zaewidencjonowane w podatkowej księdze przychodów i rozchodów,
Brak możliwości zaewidencjonowania danych przychodów czy wydatków w podatkowej księdze przychodów i rozchodów – z uwagi na brak posiadania przez podatnika wymaganej w rozporządzeniu formy ich udokumentowania – nie oznacza automatycznego braku możliwości uznania ich odpowiednio za przychód oraz koszt uzyskania przychodu w rozumieniu ustawy PIT. Jeżeli zatem podatnik w inny sposób rzetelnie udokumentuje powstanie przychodu podatkowego, czy poniesienie kosztu podatkowego, powinien to uwzględnić w trakcie roku podatkowego w bieżącej zaliczce na podatek, jak również w rocznym rozliczeniu podatku dochodowego:
- wydatki na zakup kryptowaluty ujmowane są w kosztach uzyskania przychodów w momencie poniesienia wydatku, tj. „na bieżąco”, czyli w dacie zakupu i według cen zakupu,
- przy rozliczaniu kosztów uzyskania przychodów z obrotu kryptowalutą brak jest podstaw prawnych do stosowania metody FIFO („pierwsze przyszło – pierwsze wyszło”)”
Czy stanowisko MF chroni podatnika i czy jest wiążące?
Oby odpowiedzieć na to pytanie należy się zastanowić czym jest analizowana tutaj informacja.
Od początku 2017 r. w Ordynacji podatkowej istnieje instytucja objaśnień podatkowych, minister właściwy do spraw finansów publicznych dąży do zapewnienia jednolitego stosowania przepisów prawa podatkowego przez organy podatkowe, w szczególności wydając z urzędu ogólne wyjaśnienia przepisów prawa podatkowego dotyczące stosowania tych przepisów (objaśnienia podatkowe) przy uwzględnieniu orzecznictwa sądów, Trybunału Konstytucyjnego lub Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej.
Zastosowanie się przez podatnika do takich objaśnień chroni podatnika w takim zakresie, jak interpretacja podatkowa.
Przywołana tutaj informacja Ministerstwa Finansów nie jest jednak takim objaśnieniem podatkowym. W konsekwencji zastosowanie się do niej, chociażby w zakresie dokumentowania kosztów uzyskania przychodów, w żaden sposób nie ochroni podatnika, w przypadku jeżeli w trakcie kontroli podatkowej urząd skarbowy przyjmie inne stanowisko.
Powyższa informacja nie jest również wiążąca ani dla podatników, ani dla organów podatkowych, co oznacza, że zarówno podatnicy, jak i organy podatkowe nie mają obowiązku zastosowania w praktyce informacji tam zawartych.
Jakie ma więc znaczenie? Pokazuje jak najprawdopodobniej organy podatkowe będą interpretowały przepisy podatkowe w zakresie opodatkowania obrotu kryptowalutami.
Jak należy postąpić?
W mojej opinii warto mieć na uwadze stanowisko przedstawione przez Ministerstwo Finansów.
Uważam jednak, że w przypadku podatników uzyskujących przychody z obrotu bitcoinami na giełdzie wskazane byłoby wystąpienie z wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej w zakresie kursu kryptowalut, jaki należy zastosować przy obliczaniu przychody uzyskiwanego z wymiany jednej kryptowaluty na inną.
Czy powinien to być kurs średni (jeżeli tak to z jakiego dnia, i z jakiej giełdy, jeżeli podatnik gra na kilku), a może zastosować kurs rzeczywisty dla danej transakcji? Co zrobić w przypadku, jeżeli dana kryptowaluta nie jest wymieniana na prawnie uznany środek płatniczy, jak wówczas obliczyć jej wartość? To tylko kilka pytań jakie nasuwa się w związku z takim określeniem przychodu z obrotu kryptowalutami.
Kolejnym tematem, jaki warto byłoby poruszyć we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej, to kwestia dokumentacji kosztów uzyskania przychodów. Jak wiadomo, trudno uzyskać fakturę przy obrocie kryptowalutami, w związku z tym, warto byłoby pozyskać interpretację, w której organ potwierdza, że koszty takie mogą być dokumentowane w inny sposób niż za pomocą faktury, co oczywiście jest szczególnie istotne, gdy poniesione koszty są znaczne.
Czy informacja Ministerstwa Finansów coś zmienia?
W mojej opinii nie zmienia niczego, przedstawione tam informacje pojawiały się już wcześniej w niektórych interpretacjach podatkowych.
Podatnik przy rozliczaniu przychodu z obrotu kryptowalutami może zastosować się do przedstawionej interpretacji, może też postąpić w sposób odmienny. Oczywiście, jeżeli podatnik nie rozliczy przychodu uzyskanego z wymiany jednej kryptowaluty na inną powinien się liczyć z tym, że organy podatkowe mogą jego postępowanie zakwestionować.
Jakie mogą być konsekwencje?
W najgorszym przypadku zapłata podatku dochodowego wraz z odsetkami za zwłokę, w najlepszym – być może po skardze na decyzję organu podatkowego sąd administracyjny, przychyli się do stanowiska że wymiana jednej kryptowaluty na inną nie stanowi przychodu podlegającego opodatkowaniu.
Podziel się nim ze znajomymi
