Na których kontach zaksięgować VAT w księgach rachunkowych? Gdzie będzie widać VAT naliczony, a gdzie należny?

Ustawa o podatku od towarów i usług określa definicję podatnika dla celów rozliczania podatku VAT. Czym różni się rozliczenie podatku przez osoby prawne od podatników będących osobą fizycznych. Jak w praktyce wygląda ewidencja podatku VAT w księgach handlowych?

Definicja podatnika dla celów podatku VAT

Zgodnie z zasadą ogólną określoną w art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikami dla celów podatku VAT są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Dodatkowo w ust. 2 ustawa precyzuje definicję działalności gospodarczej.

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

 Czym różni się rozliczenie podatku przez osoby prawne od podatników będących osobą fizycznych. Jak w praktyce wygląda ewidencja podatku VAT w księgach handlowych?

Ewidencja sprzedaży oraz zakupu dla celów podatku VAT

Podatnicy dla celów podatku VAT są zobowiązani do prowadzenia szczegółowych rejestrów VAT. Rejestr sprzedaży oraz rejestr zakupów jest takim sam dla osób prawnych oraz osób fizycznych. Podatnicy w tym zakresie mają takie same obowiązki w zakresie ewidencji transakcji dla celów podatku VAT. Natomiast w przypadku podatników będących osobami prawnymi np. spółką z ograniczoną odpowiedzialnością, różnica ewidencji podatku VAT wynika z faktu prowadzenia pełnej księgowości.

Ewidencja podatku VAT w księgach handlowych

Rozrachunki z US tytułu podatku VAT na który składa się VAT naliczony oraz należny prowadzi się na szczegółowych konta wyodrębnionych w zespole 2 związanym z rozrachunkami i roszczeniami.

Konta najczęściej stosowane ewidencji kwot podatku to:

  • 221 – rozrachunki z tytułu podatku VAT;
    • 221-1 rozliczenie podatku należnego z tyt. VAT
    • 221-2 rozliczenie podatku naliczonego z tyt. VAT
  • 223 – podatek VAT do rozliczenia;

Na koniec okresu rozliczeniowego kwoty podatku zewidencjonowanego na kontach 221-1 oraz 221-2, które tyczą się danego okresu rozliczeniowego należy przeksięgować na konto 220 „Rozrachunki z Urzędem Skarbowym”

Na koncie 220 podatek VAT ewidencjonujemy:

  • po stronie Wn konto 221-1 i po stronie Ma konto 220 dla podatku należnego;
  • po stronie Wn konto 220 i po stronie Ma konto 221-2 dla podatku naliczonego;

Saldo Ma konta 220 wykazuje, podatek do zapłaty. Natomiast saldo Wn konta 220 wskazuje na nadwyżkę podatku VAT, który podlega zwrotowi lub przeksięgowaniu na kolejny okres rozliczeniowy.