Jak obliczyć wynagrodzenie za niewykorzystany urlop? Co to jest współczynnik urlopowy

Aneta Socha-Jaworska

Kiedy wypłaca się ekwiwalent za urlop? Czym jest współczynnik urlopowy? Jak wyliczyć ekwiwalent urlopowy?

Informacje ogólne

Kodeks pracy gwarantuje pracownikowi przywilej w postaci urlopu wypoczynkowego. Liczba dni wolnych uzależniona jest od stażu pracy pracownika. Co do zasady, pracownik nie może zrzec się prawa do urlopu, zatem dni te powinny być przez niego wykorzystane. Zgodnie z art. 163. § 1 ustawa z dnia 26.06.1974 r. kodeks pracy, urlopy powinny być udzielane zgodnie z planem urlopów. Dodatkowo należy pamiętać, że urlopu niewykorzystanego w terminie ustalonym w planie urlopowym, należy pracownikowi udzielić najpóźniej do dnia 30 września następnego roku kalendarzowego. Reguła t nie dotyczy to części urlopu udzielanego na żądanie, czyli pracownik korzystając z urlopu nie musi 4 dni koniecznie wziąć na żądanie.

Ekwiwalent urlopowy

Ekwiwalent urlopowy

Ustawodawca w art. 171. § 1 ustawy z dnia 26.06.1974 r. kodeks pracy określił, że w przypadku niewykorzystania przysługującego urlopu w całości lub w części z powodu rozwiązania lub wygaśnięcia stosunku pracy pracownikowi przysługuje ekwiwalent pieniężny.

Ekwiwalent to rekompensata za niewykorzystany urlop.

Tymczasem  § 1 mówi, że pracodawca nie ma obowiązku wypłacenia ekwiwalentu pieniężnego, w przypadku gdy strony postanowią o wykorzystaniu urlopu w czasie pozostawania pracownika w stosunku pracy na podstawie kolejnej umowy o pracę zawartej z tym samym pracodawcą bezpośrednio po rozwiązaniu lub wygaśnięciu poprzedniej umowy o pracę z tym pracodawcą.

Należy pamiętać, że wynagrodzenie urlopowe, to zupełnie odrębna kwestią, a więcej w tym temacie można przeczytać tutaj.

Współczynnik urlopowy

Do wyliczenia ekwiwalentu urlopowego potrzebny jest współczynnik urlopowy. Zgodnie z § 19. rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 8.01.1997 r. w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop, współczynnik służący do ustalenia ekwiwalentu za 1 dzień urlopu ustala się odrębnie w każdym roku kalendarzowym i stosuje przy obliczaniu ekwiwalentu, do którego pracownik nabył prawo w ciągu tego roku kalendarzowego.

Współczynnik ustala się, odejmując od liczby dni w danym roku kalendarzowym łączną liczbę przypadających w tym roku niedziel, świąt oraz dni wolnych od pracy wynikających z rozkładu czasu pracy w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy, a otrzymany wynik dzieli się przez 12.

Zatem w odniesieniu do 2017 roku wygląda, to następująco :

[365 dni roku – (53 niedziele + 10 dni świątecznych + 52 dni wolne)] : 12 = 20,83.

Natomiast jeżeli pracownik jest zatrudniony w niepełnym wymiarze czasu pracy, wartość współczynnika, obniża się proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy tego pracownika.

Zatem współczynnik do obliczenia ekwiwalentu za urlop wypoczynkowy dla pracownika zatrudnionego w niepełnym wymiarze czasu pracy w 2017 r. wynosi odpowiednio: 

  • dla 1/2 etatu 10,42 (20,83 × 1/2),
  • dla 1/4 etatu 5,21 (20,83 × 1/4),
  • dla 3/4 etatu 15,62 (20,83 × 3/4),
  • dla 1/3 etatu 6,94 (20,83 × 1/3).

Jeśli chodzi o termin wypłaty ekwiwalentu, to poruszałam go już wcześniej i na ten moment stanowisko to się nie zmieniło.

Wyliczenie

W § 18 wspomnianego wyżej rozporządzenia wskazano, że ekwiwalent za niewykorzystany przez pracownika urlop wypoczynkowy oblicza się:

  1. dzieląc sumę miesięcznych wynagrodzeń przez współczynnik urlopowy, a następnie,
  2. dzieląc tak otrzymany ekwiwalent za jeden dzień urlopu przez liczbę odpowiadającą dobowej normie czasu pracy obowiązującej pracownika, a potem,
  3. mnożąc tak otrzymany ekwiwalent za jedną godzinę urlopu przez liczbę godzin niewykorzystanego przez pracownika urlopu wypoczynkowego.

Składniki wynagrodzenia :

  • określone w stawce miesięcznej w stałej wysokości uwzględnia się przy ustalaniu ekwiwalentu w wysokości należnej w miesiącu nabycia prawa do tego ekwiwalentu,
  • przysługujące pracownikowi za okresy nie dłuższe niż 1 miesiąc, wypłacone w okresie 3 miesięcy bezpośrednio poprzedzających miesiąc nabycia prawa do ekwiwalentu, uwzględnia się przy ustalaniu ekwiwalentu w średniej wysokości z tego okresu,
  • przysługujące pracownikowi za okresy dłuższe niż 1 miesiąc, wypłacone w okresie 12 miesięcy bezpośrednio poprzedzających miesiąc nabycia prawa do ekwiwalentu, uwzględnia się przy ustalaniu ekwiwalentu w średniej wysokości z tego okresu.

Jeżeli pracownik nie przepracował pełnego miesiąca, wynagrodzenie faktycznie wypłacone mu w tym okresie dzieli się przez liczbę dni pracy, za które przysługiwało to wynagrodzenie, a otrzymany wynik mnoży się przez liczbę dni, jakie pracownik przepracowałby w ramach normalnego czasu pracy, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy.