Czy osoba współpracująca może dodatkowo prowadzić działalność nierejestrowaną? Czy małżonek, który pomaga w firmie, z automatu jest osobą współpracującą?

Aneta Socha-Jaworska

Czy przy działalności bez rejestracji może być osoba współpracująca? Czy osoba współpracująca może prowadzić działalność bez rejestracji? Czy możliwe jest połączenie pojęć – działalność bez rejestracji i osoba współpracująca? W tym opracowaniu przedstawiam relacja – działalność bez rejestracji i osoba współpracująca. 

Osoba współpracująca

Na początku warto zadać sobie pytanie, kim jest osoba współpracująca. Odpowiedź znajduje się w art. 8 ust. 11 ustawy z dnia 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych. Mianowicie, za osobę współpracującą z osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność, zleceniobiorcami oraz z osobami fizycznymi korzystającymi z ulgi na start, uważa się:

  • małżonka,
  • dzieci własne,
  • dzieci drugiego małżonka
  • i dzieci przysposobione,
  • rodziców,
  • macochę i ojczyma
  • oraz osoby przysposabiające,

jeżeli pozostają z nimi we wspólnym gospodarstwie domowym i współpracują przy prowadzeniu tej działalności lub wykonywaniu umowy agencyjnej lub umowy zlecenia. Ten przepis nie dotyczy to osób, z którymi została zawarta umowa o pracę w celu przygotowania zawodowego.

Działalność bez rejestracji i osoba współpracująca

Zanim jeszcze o relacji między tymi dwoma pojęciami, to krótko przypomnę, że działalność nieewidencjonowana to osiąganie przychodu maksymalnie do wysokości 50% minimalnego wynagrodzenia za pracę, które jest możliwe bez rejestracji firmy w oparciu o wniosek CEIDG-1.
Ustawa prawo przedsiębiorców określa, że taki rodzaj przychodu nie jest traktowany jako działalność gospodarcza. Szerszą definicję natomiast prezentuje ordynacja podatkowa i zgodnie z nią działalność nieewidencjonowana jest traktowana, jak działalność gospodarcza. ZUS przychyla się do definicji z ordynacji podatkowej i traktuje działalność nieewidencjonowaną, jak działalność która jest zwolniona z rejestracji.
Idąc tym tokiem myślenia, przedstawię dwa przykłady, w których odniosę się do powiązania działalności bez rejestracji i osoby współpracującej.
Przykład 1 – Pani Marta i Pan Tomasz pozostają w związku małżeńskim. Pan Tomasz prowadzi działalność gospodarczą, w której małżonka zatrudniona jest na podstawie umowy o pracę i z tego względu traktowana jest jak osoba współpracująca. Dodatkowo żona Pana Tomasza, chciałaby jeszcze dodatkowo wykonywać inne czynności w ramach działalności bez rejestracji dla innego podmiotu. Czy będzie z tym jakiś problem?
Moim zdaniem nie będzie z tym problemu. Można wykonywać czynności w ramach umowy o pracę i dodatkowo dorabiać sobie w zakresie działalności bez rejestracji. 
Przykład 2 – Pani Marta i Pan Tomasz pozostają w związku małżeńskim. Pan Tomasz prowadzi działalność gospodarczą, chciałby aby żona świadczyła dla niego usługi w ramach działalności bez rejestracji? Czy zostanie ona potraktowana, jako osoba współpracująca?
Nie, zdaniem ZUS działalność nieewidencjonowana żony jest odrębną działalnością, tylko nierejestrowaną i nie zostanie ona potraktowana, jako osoba współpracująca.