Czy prowadząc działalność na wychowawczym trzeba płacić ZUS?

Aneta Socha-Jaworska

Kiedy prowadzenie działalności podczas urlopu wychowawczego jest w ogóle możliwe? Jakie składki ZUS należy wówczas opłacać z działalności? Czy można skorzystać z ulgi na start? Po wyjaśnienia zapraszam do wpisu.

Warunek prowadzenia działalności na urlopie wychowawczym

Kodeks pracy zezwala na podjęcie w czasie przebywania na urlopie wychowawczym, pracy zarobkowej u dotychczasowego lub innego pracodawcy albo innej działalności, a także nauki lub szkolenia. Warunek jest taki, że podjęcie powyższych aktywności nie wyłącza możliwości sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem.
Gdyby pracodawca ustalił, że pracownik trwale zaprzestał sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem, wzywa pracownika do stawienia się do pracy. Termin stawienia się pracownika do pracy jest wyznaczany przez pracodawcę, jednak nie może być wcześniejszy niż po upływie 3 dni od dnia wezwania i późniejszy niż w ciągu 30 dni od dnia uzyskania informacji o zaprzestaniu przez pracownika sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem.

Jakim składom ZUS podlega osoba przebywająca na urlopie wychowawczym?

Osoba przebywająca na urlopie wychowawczym podlega z tego tytułu obowiązkowo ubezpieczeniom:

  • emerytalnemu i rentowym, jeżeli nie ma ustalonego prawa do emerytury lub renty i nie ma innych tytułów do opłacania tych składek,
  • zdrowotnemu, jeżeli nie ma innych tytułów do opłacania tej składki.

Takim innym tytułem do opłacania składek jest np. prowadzenie działalności gospodarczej.
działalność na wychowawczym

Jakie składki ZUS należy płacić z działalności na wychowawczym?

Standardowo osoba prowadząca działalność gospodarczą podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, ubezpieczeniu wypadkowemu oraz ubezpieczeniu zdrowotnemu, a dobrowolnie może podlegać ubezpieczeniu chorobowemu.
Z powyższego wynika, że jeżeli osoba przebywająca na urlopie wychowawczym będzie jednocześnie prowadziła działalność gospodarczą, to z tytułu tej działalności będzie obowiązkowo podlegała ZUS, a składki z tytułu przebywania na urlopie wychowawczym nie będą już należne.

Czy trzeba informować pracodawcę o działalności?

Tak, pracodawcę należy poinformować o posiadaniu innego tytułu do ubezpieczeń, aby zaprzestał obliczania składek z tytułu urlopu wychowawczego. Należy pamiętać, że pracodawca jedynie nalicza i wykazuje składki, natomiast są one finansowane z budżetu państwa.

Możliwość skorzystania ulg i preferencji w opłacaniu składek ZUS

Przebywanie na urlopie wychowawczym podczas prowadzenia działalności nie wyklucza korzystania z dostępnych preferencji w opłacaniu składek ZUS, oczywiście po spełnieniu wymaganych warunków.
Czy jednak można skorzystać z ulgi na start, która polega na opłacaniu wyłącznie składKI zdrowotnej z tytułu działalności? Okazuje się, że tak – przepisy nie wyłączają takiej możliwości, jeżeli działalność jest otwierana podczas przebywania na urlopie wychowawczym. Jednak wówczas, ponieważ działalność gospodarcza nie będzie stanowiła tytułu do opłacania składek emerytalnej i rentowych, te składki powinny być opłacane z tytułu przebywania na urlopie wychowawczym.