Czym charakteryzują się konta księgowe? Jak podzielić konta księgi głównej?

Jednym z podstawowych elementów rozpoczęcia prowadzenia pełnej księgowości jest ustalenia zakładowego planu kont. Jak wygląda budowa i podział kont w pełnej księgowości.

Budowa i podział kont

Jednostka prowadząca pełną księgowość ewidencjonuje wszystkie transakcje przy zastosowaniu kont. Każde konto księgowe jest „urządzeniem” służącym do ewidencji jednorodnych co do rodzaju i treści zdarzeń księgowych. Konto powinno umożliwiać rejestrowanie zdarzeń zwiększających oraz zmniejszających składnik bilansu (za wyjątkiem kont drabinkowych). Podstawowy podział kont zakładowego planu kont to podział na konta:

  • syntetyczne, czyli konta księgi głównej oraz;
  • analityczne inaczej zwane kontami pomocniczymi do kont głównych.

Konto powinno zawierać oraz pozwalać:

  • nazwę konta oraz jego symbol cyfrowy, który określa jego miejsce w zakładowym planie kont;
  • możliwości identyfikacji zdarzenia (datę zapisu, numer oraz rodzaj dowodu i treść operacji);
  • określenie kwoty operacji
  • podział konta na stronę lewą, w której dla kont aktywnych ewidencjonujemy zdarzenia zwiększające ich wartość. Natomiast dla kont pasywnych lewa strona prezentuje zmiany zmniejszające ich wartość. Lewa strona nazywana jest stroną debetową (Dt) lub stroną winien (Wn)
  • podział konta na stronę prawą, w której dla kont aktywnych ewidencjonujemy zmniejszenie wartości. Analogicznie dla kont pasywnych wykazuje zdarzenia o charakterze dodatnim.

Budowa i podział kont księgi głównej

Konta księgi głównej są najczęściej oznaczone 3 cyframi. W zespole kont księgi głównej wyróżnia się najczęściej dziewięć zespołów, oznaczone od 0 do 9, należy do nich zespół:

  • 0 – Aktywa trwałe, nalezą do nich np. 010 środki trwałe, 020 wartości niematerialne i prawne, 070 umorzenie środków trwałych.
  • 1 – Środki pieniężne w kasie i na rachunku bankowym oraz inne krótkoterminowe aktywa finansowania. Np. 100 kasa, 130 rachunek bieżący, 145 środki pieniężne w drodze.
  • 2 – Rozrachunki i roszczenia np. 200 rozrachunki z odbiorcami, 220 rozrachunki publicznoprawne, 240 pozostałe rozrachunki.
  • 3 – Materiały i towary np. 301 rozliczenie zakupu materiałów, 310 materiały, 390 zapasy obce.
  • 4 – Koszty według rodzajów i ich rozliczenie np. 400 amortyzacja, 402 usługi obce, 409 pozostałe koszty.
  • 5 – Koszty według typu działalności i rozliczenia np. 500 koszty działalności podstawowej, 522 koszty zakupu, 550 koszty zarządu.
  • 6 – Rozliczenia międzyokresowe np. 601 wyroby gotowe, 602 półfabrykaty 603 produkcja niezakończona.
  • 7 – Przychody oraz koszty związane z ich osiągnięciem np. 701 przychody netto ze sprzedaży wyrobów gotowych, 750 przychody finansowe, 771 Straty nadzwyczajne
  • 8 – Kapitały własne, fundusze specjalne oraz wynik finansowy np. 801 Kapitał akcyjny/udziałowy/ właściciela, 840 rezerwy,  860 wynik finansowy

Rola kont pomocniczych

Konta pomocnicze do kont księgi głównej pozwalają na dokładniejszą ewidencję posiadanego majątku, oznaczone są 3 cyfrowym symbolem konta księgi głównej oraz chronologicznym numerem ewidencyjnym. Na przykład dla konta 010 środki trwałe o saldzie debetowym 60.000 zł , można wydzielić konto pomocnicze 010 -001 (Pojazd A wartość 20.000 zł), 010 -002 (Pojazd B wartość 20.000 zł), 010 -003 (Pojazd C wartość 20.000 zł)