Co to są koszty autorskie i ile wynoszą? Kto ma prawo rozliczać się na takich zasadach?

Od stycznia 2018 r. zmieniły się przepisy dotyczące możliwości rozliczania 50% kosztów uzyskania przychodów, z końcem 2017 r. pojawiły się również interpretacje podatkowe, które w inny sposób niż dotychczas traktują autorskie koszty uzyskania przychodu. W dzisiejszym wpisie przybliżę temat rozliczania takich kosztów oraz niejasności, które wprowadziła nowelizacja oraz interpretacje podatkowe.
O innych zmianach prawnych w 2018 można przeczytać tutaj

Kiedy można rozliczyć autorskie koszty uzyskania przychodu?

Z treści art. 22 ust. 9 pkt 1-3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych 50% koszty uzyskania przychodu ma prawo rozliczyć twórca dzieła w przypadku:

  • uzyskania zapłaty za przeniesienie prawa własności wynalazku, topografii układu scalonego, wzoru użytkowego, wzoru przemysłowego, znaku towarowego lub wzoru zdobniczego,
  • otrzymania opłaty licencyjnej za przeniesienie prawa stosowania wynalazku, topografii układu scalonego, wzoru użytkowego, wzoru przemysłowego, znaku towarowego lub wzoru zdobniczego, otrzymanej w pierwszym roku trwania licencji od pierwszej jednostki, z którą zawarto umowę licencyjną,
  • korzystania przez niego z praw autorskich i praw pokrewnych lub rozporządzania przez nich tymi prawami.

Nowy limit 50% kosztów uzyskania przychodów

Zgodnie z postawieniami ust. 9a wspomnianego wyżej przepisu łączne autorskie koszty uzyskania przychodów nie mogą przekroczyć kwoty stanowiącej górną granicę pierwszego przedziału skali podatkowej, czyli kwoty 85.528. 
Oznacza to, że od stycznia 2018 r. limit rozliczania 50% kosztów uzyskania przychodów został podniesiony z 42.784 zł do 85.528 zł.

Komu przysługuje prawo rozliczenia takich kosztów?

W ust. 9b przywołanego przepisu zawarty został katalog rodzajów działalności twórczej, której wykonywanie uprawnia do rozliczania 50% kosztów. Zgodnie z tym katalogiem, koszty takie można stosować do działalności:

1) twórczej w zakresie architektury, architektury wnętrz, architektury krajobrazu, urbanistyki, literatury pięknej, sztuk plastycznych, muzyki, fotografiki, twórczości audiowizualnej, programów komputerowych, choreografii, lutnictwa artystycznego, sztuki ludowej oraz dziennikarstwa;

2) badawczo-rozwojowej oraz naukowo-dydaktycznej;

3) artystycznej w dziedzinie sztuki aktorskiej i estradowej, reżyserii teatralnej i estradowej, sztuki tanecznej i cyrkowej oraz w dziedzinie dyrygentury, wokalistyki, instrumentalistyki, kostiumografii, scenografii;

4) w dziedzinie produkcji audiowizualnej reżyserów, scenarzystów, operatorów obrazu i dźwięku, montażystów, kaskaderów;

5) publicystycznej.

Powyższy przepis znacznie zawęża możliwość stosowania 50% kosztów uzyskania przychodów. Z jego literalnego brzemienia wynika, że z autorskich kosztów uzyskania przychodów może korzystać twórca produkcji audiowizualnej, ale już twórca produkcji audio już nie. Problematyczne jest to, czy takie koszty mogą rozliczać np. twórcy z branży reklamowej, graficy komputerowi, specjaliści przygotowujący opinie prawne, ekonomiczne czy też inżynierowie w zakresie przygotowywania dokumentacji projektowej.

autorskie koszty

Kolejna nowelizacja?

Ministerstwo Finansów w odpowiedzi na krytykę wprowadzonych regulacji przygotowało projekt nowelizacji analizowanej tutaj ustawy. Zgodnie z propozycją zawartą w projekcie z dnia 18 stycznia 2018 r.

„Przepis ust. 9 pkt 3 stosuje się do przychodów uzyskiwanych z tytułu:
l) działalności twórczej w zakresie architektury, architektury wnętrz, architektury krajobrazu, inżynierii budowlanej, urbanistyki, literatury, sztuk plastycznych, wzornictwa przemysłowego, muzyki, fotografiki, twórczości audialnej, audiowizualnej, programów komputerowych, gier komputerowych, teatru, kostiumografii, scenografii, reżyserii, choreografii, lutnictwa artystycznego, sztuki ludowej oraz dziennikarstwa
2)  działalności artystycznej w dziedzinie sztuki aktorskiej, estradowej, tanecznej i cyrkowej oraz w dziedzinie dyrygentury, wokalistyki i instrumentalistyki;
3)  produkcji audialnej i audiowizualnej;
4)  działalności publicystycznej;
5)  działalności muzealniczej w dziedzinie wystawienniczej, naukowej, popularyzatorskiej, edukacyjnej oraz wydawniczej;
6)  działalności konserwatorskiej;
7)  prawa zależnego, o którym mowa w art. 2 ust. 2 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz. U. z 2017 r. poz. 880 i 1089) do opracowania cudzego utworu w postaci tłumaczenia;
8)  działalności badawczo-rozwojowej oraz naukowo-dydaktycznej.”

Zgodnie z projektem przepisy mają wejść w życie z dniem 1 marca 2018 r. i we wskazanym powyżej zakresie mają mieć zastosowanie do dochodów uzyskanych od dnia 1 stycznia 2018 r. Projekt obecnie znajduje się na etapie prac Ministerstwa, a postępy w pracy nad nim można śledzić tutaj.

Zmiana podejścia do 50% kosztów

Zauważyć tutaj należy, że z końcem zeszłego roku doszło również do zmiany podejścia do 50% kosztów uzyskania przychodu w interpretacjach podatkowych. Z interpretacji Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 14 listopada 2017 r. 0115-KDIT2-1.4011.240.2017.2.DW wynika, że „procentowy podział wynagrodzenia nie stwarza możliwości zastosowania 50% kosztów uzyskania przychodu względem wynagrodzenia za wykonywaną przez pracowników pracę twórczą.”
W konsekwencji, powszechny do tej pory procentowy podział wynagrodzenia na związany z wykonywaniem dzieła oraz z nim niezwiązany, nie będzie już mógł mieć zastosowania, bowiem jak twierdzi Dyrektor KIS, z takiego podziału nie wynika, czy utwór rzeczywiście powstał, oraz czy w związku z tym wypłacono wynagrodzenie.
Natomiast w interpretacji 0111-KDIB2-3.4011.158.2017.1.KK z dnia 2 listopada 2017 r. organ podatkowy uznał, że poza stworzeniem przez twórcę dzieła, możliwe będzie zastosowanie autorskich kosztów, jeżeli poza wyodrębnieniem wynagrodzenia za pracę twórczą prowadzona jest dokumentacja w tym zakresie, przykładowo szczegółowa ewidencja przeniesionych praw autorskich.
Więcej informacji o zmianach przepisów, również tych planowanych, pojawi się na bezpłatnych szkoleniach organizowanych w ramach Ogólnopolskiej Akademii inFakt