VAT, składki na ubezpieczenia, podatki, czyli które stałe opłaty pomniejszają przychód?

Zdarza się, że zapłacony podatek lub inne zobowiązanie na rzecz państwa można zaliczyć do kosztów podatkowych. Oczywiście, wyższe koszty oznaczają automatycznie niższy podatek dochodowy. Tym samym są takie przypadki, w których zapłata jednego podatku powoduje obniżenie innego – podatku dochodowego. Kiedy tak się dzieje?

W przypadku rozliczania w kosztach opłat na rzecz państwa często obowiązuje taka sama zasada, jak stosowana wobec innych kosztów. Opłaty rozliczyć można wtedy, kiedy wiążą się z prowadzoną działalnością gospodarczą. Ale nie jest to jedyna zasada stosowana w związku z rozliczaniem w kosztach podatków – są także inne.

Oto 7 sytuacji, w których podatki i opłaty można wrzucać w koszty.

1. VAT od zakupów, które nie pozwalają odliczyć VAT-u

Podstawową zaletą bycia podatnikiem VAT jest możliwość odejmowania VAT-u od zakupów od VAT-u od sprzedaży. W praktyce skutkuje to dokonywaniem zakupów w kwotach netto.

Przepisy określają jednak takie zakupy, które prawa do odliczenia VAT-u odgórnie nie dają. Wówczas można je rozliczać w kosztach w kwotach brutto, tzn. wraz z VAT-em – VAT staje się w ten sposób kosztem uzyskania przychodu.

Do takich zakupów należą:

  • samochód osobowy – firmowy (koszt stanowi ten VAT, którego nie można odliczyć),
  • paliwo do samochodu osobowego (koszt stanowi ten VAT, którego nie można odliczyć),
  • VAT zawarty w fakturze marża (faktury marża rozlicza się w kwotach brutto),
  • usługi hotelowe i gastronomiczne (o ile nie kwalifikują się do kosztów reprezentacji, których w ogóle nie można rozliczać).

2. VAT dla firmy zwolnionej z VAT

Podczas gdy VAT-owcy mają prawo odliczać VAT od zakupów, firmy zwolnione z VAT ani nie doliczają VAT-u, ani go nie odliczają. Mają jednak prawo rozliczać koszty w kwotach brutto. W praktyce oznacza to, że VAT od zakupów dla firm zwolnionych z VAT stanowi koszt uzyskania przychodu.

Oczywiście, dotyczy to tylko tego VAT-u, który wynika z zakupów służących działalności zwolnionej z VAT, na co muszą uważać firmy prowadzące tzw. sprzedaż mieszaną (zarazem zwolnioną i opodatkowaną).

3. Składki społeczne ZUS i opłata na Fundusz Pracy

Zapłacone składki społeczne ZUS można zaliczyć do kosztów w KPiR lub odjąć od dochodu. W praktyce sprowadza się to do tego samego – obniża podatek dochodowy. (Wbrew pozorom jednak te dwie czynności nie są identyczne, co jest widoczne wówczas, gdy firma generuje stratę – składki społeczne zapisane w KPiR tę stratę mogą zwiększyć, zaś odjęte od dochodu – nie.)

Ponadto, opłata na Fundusz Pracy także może stanowić koszt uzyskania przychodu. Fundusz Pracy ujmuje się jednak tylko w kosztach w KPiR (tzn. nie można odjąć go od dochodu jak składki społeczne).

4. VAT doliczony przy imporcie usług przez firmę zwolnioną z VAT

W związku z importem usług VAT rozlicza nabywca, np. polska firma. Ten mechanizm działa w taki sposób, że doliczony VAT ujmuje się zarówno w rejestrze zakupów, jak i rejestrze sprzedaży, dzięki czemu transakcja jest neutralna podatkowo – ale tylko dla VAT-owca.

Firma zwolniona z VAT nie ma prawa do odliczania VAT-u. Mimo tego jednak, gdy importuje usługi musi VAT doliczyć (składa wówczas w związku z tym deklarację VAT-9M). VAT doliczony w takich okolicznościach może stanowić koszt uzyskania przychodu.

5. Abonament RTV i opłaty ZAIKS

W niektórych określonych sytuacjach zarówno abonament RTV, jak i opłaty na rzecz ZAIKS mogą być ujmowane w kosztach uzyskania przychodu (na podstawie dowodu zapłaty). Dzieje się tak wówczas, gdy muzyka, radio, czy telewizja służą uzyskaniu przychodu lub utrzymaniu (zabezpieczeniu) jego źródła. Jak to udowodnić? Np. w ten sposób, że radio, telewizja czy muzyka umilają czas klientom w poczekalni, w sklepie, czy w restauracji.

6. Podatek od nieruchomości

Nieruchomości służące prowadzeniu działalności gospodarczej wymagają zapłaty nawet do 30 razy wyższego podatku, niż np. lokale mieszkalne. Tak wysoki podatek od nieruchomości dotyczy wszystkich tych miejsc, w których prowadzone są firmy, np. biur, gabinetów, sklepów, pubów, restauracji, itp. Jak łatwo obliczyć, w przypadku choćby niewielkich działalności gospodarczych może to skutkować wysoką sumą.

To obciążenie nieco zmniejsza fakt, że podatek od nieruchomości można ujmować w kosztach uzyskania przychodu. Oczywiście tylko wówczas, gdy nieruchomość służy celom działalności gospodarczej, przy czym musi być faktycznie wykorzystywana.

7. Podatek od czynności cywilnoprawnych (PCC)

Niektóre umowy wymagają zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych (PCC). Oczywiście, takie sytuacje mogą dotyczyć zarówno osób prywatnych, jak i firm. W tym drugim przypadku istnieje możliwość zaliczenia PCC do kosztów uzyskania przychodu. Przykładowe sytuacje zapłaty PCC to:

  • umowa sprzedaży (np. samochodu),
  • ustanowienie hipoteki,
  • umowa spółki.